ANADOLU'DAN ABDAL MUSA ve
ORTA ASYA KAZAKİSTAN'DAN HOCA AHMET YESEVİ
HOCA AHMET YESEVİ
Ahmet Yesevi Türbesinin 3D görüntüleri için
Divan-ı Hikmet için link
...
Türklerin manevî hayatına asırlarca hükmeden, Türk halk sufilik geleneğinin kurucusu; Arslan Baba’dan teslim aldığı emaneti, insanlara “hikmet”leri aracılığı ile damla damla özümseten; kutsal emaneti Horasan Erenleriyle dünyanın dört bucağına ulaştıran; Türk diliyle yazdığı hikmetleriyle dilimizin gelişmesi ve zenginleşmesine büyük katkısı olan, “Pîr-i Türkistan”, Büyük Veli, öncü şair...
Ahmet Yesevi’nin hayatı hakkında bilinenler menkıbelere dayanmaktadır. Eldeki bilgilere göre, Çimkent şehrine bağlı Sayram kasabasında, bazı kaynaklara göre ise bugünkü adı Türkistan olan Yesi’de doğmuştur. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1093 yılında doğduğu, 73 yıl yaşadığı ve 1166 yılında vefat ettiği kabul edilmektedir.
Babası Sayram’ın meşhur mutasavvıflarından olan İbrahim Ata (İbrahim Şeyh), annesi ise Sayramlı Musa Şeyhin kızı Ayşe Hatun’dur. Yedi yaşındayken annesini, ardından babasını kaybetmiş ve ablası Gevher fiehnaz tarafından büyütülmüştür.
İlk eğitimini babasından alan Yesili Ahmet, manevî eğitimini Yesi’de devrin meşhur mutasavvıfı Arslan Baba’dan almıştır. Daha sonra Buhara’ya giderek Yusuf Hemedani’nin yanında manevi eğitimini tamamlamış ve onun ölümü üzerine 1160’da halife olmuştur. Bir süre sonra da Yesi’ye dönerek, hayatının kalan kısmını insanları irşatla geçirmiştir.
Altmış üç yaşına geldiğinde tekkesinin avlusuna yaptırdığı çilehaneye girmiş ve ömrünü burada tamamlamıştır. Türbesi, Türkistan şehrindedir.
Yahya Kemal, Ahmet Yesevi’nin Türk tarihi bakımından önemini; “Şu Ahmet Yesevi kim, bir araştırın, göreceksiniz, bizim milliyetimizi asıl onda bulacaksınız.” sözleriyle ifade eder.
Tasavvufi Türk halk şiirinin öncüsü olan Ahmet Yesevi, düşüncelerini yayabilmek için millî nazım şekli olan dörtlüklerle, hece vezninde, yalın bir Türkçeyle şiirler yazmıştır.
“Hikmet” adı verilen ve Divan-ı Hikmet adıyla bir kitapta toplanan şiirler, İslamiyetin Türkler arasında yayılmasında büyük rol oynamıştır.
Ahmet Yesevi Türbesinin 3D görüntüleri için
Divan-ı Hikmet için link
...
KUTSAL OCAKLAR, ESKİ İNAÇLAR
Qutsal ocaqlar, əski inanc yerlərimiz:
Düldül ocağı və əski türk yazısı
Mirəli Seyidov “Azərbaycan mifik təfəkkürünün qaynaqları” adlı monoqrafiyasında bildirir ki, son vaxtlara qədər Azərbaycanın bir çox yerlərində ağac pirləri olmuşdur.
Həmin pirlər əsasən uşaq – doğum pirləri kimi də məşhurdur. Buraya doğmayan qadınlar övlad arzusu ilə gəlib tapınar, səcdəyə düşərmişlər. Alimin yazdığına görə, ağacın doğum piri olması , onun həm dünya ağacının atributu olmasına işarədir, həm də bu inamın Umayla mifoloji əlaqəsinin təzahürüdür. Ardıca və başqa ağaclara belə münasibət ağac onqonu ilə əlaqədardır, ağaca sitayişin əlamətidir.
Kökü minilliklərin dərinliklərinə qədər uzanan bu inancın izlərinə bu gün də rast gəlinməkdədir. Bu baxımdan Şəmkir və Tovuz rayonlarının ərazisində mövcud olan bir neçə ağac pirini misal çəkmək olar. Məsələn, Şəmkir rayonunun Tatar kəndində yerli əhali tərəfindən müqəddəs sayılan iki ocaq məvcuddur ki, bunlardan biri “Dağdağan ocağı”, digəri isə “Düldül ocağı” adı ilə məşhurdur.
Bu iki ocaq oxşar quruluşa malikdirlər. Hər iki ocaqda bir məzar, və məzarın ayaq və baş tərəflərində dağdağan ağacları əkilmişdir.
Maraqlıdır ki, məzarların üst hissələri ənənəvi müsəlman qəbirlərindən fərqlənir və daş kurqan qəbirlərini xatırladır. Yəni onların üzərinə topa şəkildə daş parçaları yığılmışdır və bu daşlar kiçik kurqanı xatırladan təpəciklər oluşdurmaqdadır.
M.R.Yengi / Azerbaycan
...
Ağaçlara Çaput Bağlama Geleneği
Bu gelenek bize şamanizmden miras kalmıştır. İlginçtir ki, bu gelenek sadece bizde yoktur hemen hemen her toplumda bu vardır. Peki nedir bunun anlamı?
Bu geleneğin özüne indiğimizde aslında çaput bağlanan ağaçlar sıradan ağaçlar değildir, o kültüre göre “bilgeliği” temsil eden yaşlı ağaçlardır. Ağaçlar kökleriyle toprak anaya uzanırken, dallarıyla da göğe uzanırlar. Bu yüzden gök ve yer arasında bir aracı olarak görülmüşlerdir. Gerçekten de Spiritüel olarak göksel ve yersel enerji dengesini sağlar ağaçlar.
Kaldı ki fiziksel düzlemimizde de bunu görürüz. Gökten aldığı enerjiyi, yerden aldığı suyla birleştirir, kendine besin üretirken bize de yaşam gücü içeren oksijeni sağlar. Bu enerji çevrimi “yukarıda olan aşağıda olana benzer” mantığıyla iki taraflıdır. Hem ruhsaldır hem fiziksel…
 |
| Chelyabinsk / Çelyabinsk Oblastı |
2010 Ulusal Nüfus Sayımına göre, bölgenin etnik yapısındaki bazı Türkler:
Tatar, Başkurt, Kazak, Azerbaycan, Çuvaş, Özbek, Kırgız...
fotoğraf linki:
 |
| MOĞOLİSTAN |
TUVA
TUVA
________________
