KAZAKİSTAN PETROGLİFLERİ
“...Bir Sumer masalında atın evcilleştirilmesinin eski tarihine yeni bir ışık tuttu. Bununla at biniciliğine ait şimdi bilinen en eski kanıtı elde etmiş olduk.
Bu atasözünün yazıldığı tablet MÖ.1700 yıllarına ait.
Fakat bu masal Nippur şehrinde bulunmuş büyük bir tablet ile daha eski tarihlere ait Ur şehrinden çıkmış bir okul tableti üzerine yazılmış olmasından, orjinal kompozisyonun oldukça eski bir tarihe dayandığı ve o tarihlerde çeşitli yerlerde ve bir tek tip atasözü kolleksiyonu bulunduğu sonucu çıkarılabilir.
Bu yüzden Mezopotamya'da atın binek hayvanı olarak kullanılmasını MÖ.2000 yıllarına götürmek hiç de hatalı sayılmamalıdır.
Masal şöyle:
At binicisini üstünden attıktan sonra demiş ki:
"Eğer benim yüküm hep böyle olsa, halsiz kalacağım!"
Diğer atasözü de atın terlediğini dile getiriyor:
"At gibi terliyorsun; o içtiklerindendir!"
İngilizcedeki bizim "o bir at gibi terliyor" deyimine benziyor.
Melez katıra ait yalnız bir atasözü var, ve bu atasözü hayvanın ailesini bildirmesi bakımından yeterli derecede ilgi çekici.
"Ey katır seni baban tarafı tanıyacak mı veya annen tarafı tanıyacak mı?"
S.Kramer, Tarih Sumer’de Başlar
Aesop benzeri ilk hayvan hikayeleri:
History Begins at Sumer - S.N.Kramer
"Atın, yaklaşık olarak bundan 5500 yıl evvel, MÖ 3500 yıllarında, bugünkü Kazakistan'ın kuzeyinde yer alan Botai kültüründe evcilleştirildiği biliniyor. Botai Proto-Türk'tür"
The Botai culture in northern Kazakhstan is named after the site of Botai, where 99% of 300,000 recovered animal bones were from horses. Botai was a culture of foragers that rode horses to hunt horses, a peculiar adaptation found only here and only between about 3600-3000 BCE.
AMA...
F.A.:
Sumer dilinde at sözü yoktur, ata dağ eşegi demişler, ata binmek de ilk kez Güney-Azerbaycanda m.ö. XV yüzylda gerçekleşmiş
A.K.
Sümerce at kelimesi yazının tam başlangıcından var olmuştur: ANŞE 'at' şifresinin gerçek okunuşu angat şeklindedir. Kelime ortası 'sağır nun' sonraki devirlerde kaybedilerek aat>at şekline doğru gelişmiştir. Firudin Hocanın bahsettiği ANŞE-KUR(-RA) ifadesi yanlış şifreleme ve yanlış yorumlama sonucudur, angadzangar >>adzğır > aygır 'erkek at' anlamınadır. Ayrıca, Sümerce'de eşek EME=engets>>eş kelimesi bulunmaktadır, bu kelimenin tekil hal eki almış şekli ise eş+ek = eşek'tir.
F.A.:
Kaya üzerindeki atlı resimler MÖ.15-ci yüz yıldan başlar, öncekilerde ata binilmez....
Nasıl ki, üzenginin tarihi de MÖ.1500 olduğu gibi, bu tarihten önce ata binilmemiştir.
A.K.:
Sümer'de at kullanımı en azından MÖ 6. binyıldan başlar. Eğer Sümer yazısının yaşı konusu gelecekte daha kesinlik kazanırsa bu sınır daha eski tarihlere çekilmiş olacaktır. Sümer dilinde at türlerini açıklayan onlara terimler bulunmaktadır.
F.A.:
A. kardeşim, tarixi rəqəmləri arzuya görə yox, bəlgələrə görə yazarlar, yəni m.ö. 6 (yəni 8 minil əvvəl) rəqəmi Sumer ərazisinə, həm də Sumerə aid ola bilməz, çünki onlar 5-6 minil öncə bura gəlib və burada öküz, eşək, sonralar qatır olub, atı da sonralar görüblər. Atçılıqla bağlı qayaüstü rəsmlərdən tutmuş arxeoloji tapıntılara və qədim yazılı qaynaqlara qədər gözdən keçirilən bəlgələr aydın göstərir ki, öncə qoşqu və yük añı kimi bəslənən atlardan ilk dəfə türk boyları Mana-Mada və Alban-Aran ərazilərində, yəni qədim Azərbaycanda atçılıq təsərrüfatı yaratmış, ilk dəfə ata burada minilmiş və mink at cinsləri yetişdirilən bu bölgə Ön Asiya ölkələri, dövlətləri üçün atçılıq bazasına çevrilmişdir. Urartu-Asur yazıları belə çins atlar bəslənən mərkəzləri Urmu yaxasında və buradakı Uşkaya bölgəsində verir, antik çağ yazarları da nisey atları bəslənən bölgənin yerini dəqiq göstərməsə də, bunun Mada elində olduğunu vurğulamışlar.
A.K.:
F. Hoca, o bilgiler uzun zaman önce eskimiş! Sümerlerin Mezopotamya arazisine gelmeleri sadece hipotezdir, hem de yanlış hipotez! Polonyalı arkeolog Porada'nın yazdığına göre MÖ 15. binyıldan başlayarak Sümer arazisindeki etnik terkip değişmemiş, bu etnos Hazar Denizi sahillerinde yaşayan halkın aynısıdır. Ayrıca Sümer temel işaretleri arasında asıl atçılıkla bağlı terimler - Sizin bahsettiğiniz üzengi de dahil, eyer, boyunduruk, gem, yular (yüyen) vs. gibi has işaretler bulunmaktadır. Siz de onaylarsınız, eşeğe gem vurulmaz.
Ayrıca, Sümerce çigen (yular) kelimesi sikannu şeklinde Akat diline geçmiş (MÖ 3. binyıl), Ebla metinlerinde (MÖ 2900'lü yıllar) de görilmektedir. Sümerlerin Türk olmasına kuşku ile yaklaşmak sadece cehalettir. Eski Dünyanın Anadolu, Avrupa'nın tümü ve şimdiki Rusya arazilerindeki halkların Türkleşmesi asıl Sümer devri son bulmuştu.
Yani henüz netlik kazanmamış bir tarih problemimiz var gibi,
dilerim biran önce çözülür.
Başka bir husus ise AT SOYKIRIMI'dır
SOYKIRIMA UĞRAYAN HAYVAN
Türkmenlerin en soylu atlarından biri olan Ahalteke atı, 3 bin yıl önce evcilleştirilen ilk at olarak biliniyor.
Ahalteke'ye devlet armasında yer veren Türkmenler,
bu at sayesinde çölleri aştı, hiç durmadan akın yaptı.
Ahalteke atı, Kaşgarlı Mahmut'un Divan-ı Lügat'it Türk'te "Türkler'in kanadı" olarak tasvir ediliyor.
Sovyetler Birliği yıkılınca 1991'de
bağımsızlığını kazanan Türkmenistan, 1 yıl sonra ilk iş olarak
Türkmen At Bayramı'nı ilan etti.
Dünyada At Bakanlığı olan tek ülke oldu.
Bir Türkmen atasözünde
"Sabah kalk atını gör, atından sonra babanı gör" diyordu.
Ahalteke atları, soykırım uygulanan dünyanın tek hayvanı.
Stalin döneminde, Türkmenlerin direnişini kırmak amacıyla,
çok değer verdikleri Ahalteke atlarından
yaklaşık 80 bini katledilmişti.
Türkmenler, hızlı koşan Ahalteke'den hiç vazgeçmedi.
Asırlar geçti; Türkmenler Ahalteke atlarının
genetiğini korumayı başardı.
Saf Akhalteke atlarının koruma altına alınması, kültürel mirasa sahip çıkma açısından büyük önem taşıyor.
link
:(
Dede Korkut-Bamsı Beyrek, zindandan çıkıncaya
değin kendisini 16 yıl bekleyen atına:
"At demezem sana, gardaş direm, gardaşımdan ileri"....
“Avatar” 2010 yapımı filmde
“Atların bir tutungacı vardı ve
insanla arasında bir bağ oluşturuyordu”
Yakut Türkleri’nin mitolojisi’nden esinlenildiği...
Toruk/Turok'un Türklerde soyisim olarak kulllanıldığı...
Dereyazıcı -Alaca -Çorum ağzında Toruk
"Küçük ekin torbası" olduğunu....
Avatar'daki "Turok" Makto = Türük / Türök / Tur+Ok
olma olasılığı....?
ya da DORUK
olma olasılığı...?
:)
AT, ADIMINA GÖRE DEĞİL,
ADAMINA GÖRE YÜRÜR.
ATIN BİNİCİSİ TÜRK'TÜR
GERİSİ YÜKTÜR
