Response to Jackson Crawford

 

Response to Jackson Crawford's YT video "Norse runes are not from Turkic runes":

The Orkhon inscriptions are a literary masterpiece; we cannot say they have no history. Based on the available evidence, their origins are currently based on the Issyk Kul inscription, which dates to the 5th century BC. The Issyk Kul inscription was read in Turkish. Over the centuries, Scythians, Huns, and Khazars—all Turkic tribes—mingled with the Scandinavians. The inscriptions of these communities are identical to the Orkhon inscriptions. They read the Svingerud inscription, which they consider the oldest Scandinavian inscription (50 BC-250/75 AD), as "idiberug," which is Turkish.

bek+(i, (i)t, (i)ş, (i)n, (i)l, (i)tir, ü, (ü)t ; üt "secret, hidden", (ü)r.

berk = solid, solid, hard

berk, bek = power, strength, strong, powerful

berkit, bekit = to bind tightly, to strengthen, to root = be(r)kü - (k/g)

berke = whip

berk+(it, le)

idi = owner - possessor; edi, äydi.

idiberug = the owner is berug (berug here is a name).

Usage in proper names:

Berdibeğ = 13th Khagan of the Golden Horde Empire (From history books)

Bergü = Generous, intelligent person. (From the Dictionary of İbn-i Mühenna - Ibn Muhenna)

Berginsenge (Uyghur Dictionary)

Berk = Solid (Divan-ı Luga't-it Türk by Mahmud al-Kashgari)

Berke = Third Khagan of the Golden Horde (From history books)

Berkiş = From the Kipchak-Cuman names (From history books)

Berkyaruk = Fifth Khagan of the Western Turkic Empire. Son of Melikşah, son of Alp Arslan. (From history books)

İdiberug, possibly similar to the proper name "İdikut, İdikurt";

İdikut = Title of the Uyghur Khagans.

/quote/

From the University of Oslo/link:

 - On the front face of the stone, eight runes stand out more clearly than other inscriptions. Converted into Roman letters they spell: idiberug. The ways of writing older inscriptions varied considerably and the language changed a lot between the time when these runes were carved and the Viking Age and the Middle Ages. Interpreting the messages on the stone is therefore a challenge.  “The text may refer to a woman called Idibera and the inscription could mean "For Idibera". Other possibilities are that idiberug is the rendering of a name such as Idibergu, or perhaps the kin name Idiberung. And there are other possible interpretations – as common with early runic inscriptions,” says Professor Zilmer. (...) “The stone has several kinds of inscriptions. Some lines form a grid pattern and there are small zigzag figures and other interesting features. Not all inscriptions have a linguistic meaning. It’s possible that someone has imitated, explored or played with the writing. Maybe someone was learning how to carve runes," says Professor Zilmer. There is still a lot of research to be done, but Professor Zilmer is certain that they will obtain a lot more valuable knowledge in the future about the early history of runic writing and the custom of making rune stones. - /end quote/

The conclusion I reached is the same as Prof. Zilmer's... but in Turkish.

Also, the "tamga" that corresponds to the eb/ev sound in the Orkhon inscription has the same meaning as in the Old Futhark inscription:

*ōþila-/*ōþala- = "heritage, estate, possession"

Greetings from Türkiye,

SB

Also : The origin of the runic scripture is Eurasia.The tribes on the direction of silk road saw the runic scripture in the eastern tribes,adapted it into their language,formed their scripture system. I believe that ; many Turkish runic tablet are seen in European countries,especially in Scandinavia.The tablets were in Turkish, somehow a forgetten or vanished dialect, written by nations that are assimilated in time or dissappeared and the tablets reach there during the Hunas age and after for any reason. - Mehmet Turgay Kürüm / link 

"The similarity between Futhark and Gokturk is so high that it is impossible to deny a close association." Carl J. Becker, A Modern Theory of Language Evolution, p 357-360

Issyk inscription, 5th c BC

By Zaur Hasanov (link to academia)

The name "Golden Man" deciphered by Zaur Hasanov, Azerbaijani scientist.

The name contained in the inscription on a silver bowl from the mound.

Scientist of Azerbaijan considers that the famous "Golden Man" from Issyk barrow in life called Syngly, the newspaper "Echo". Recall, "The Golden Man" so called remains of war or prince Saka, It was found in a burial mound on the shore of Issyk river in 1969.

Conclusions on behalf of the Institute of Archeology and Ethnography of the National Academy of Sciences of Azerbaijan Zaur Hasanov made after deciphering the inscription on a silver bowl, which among other things found in the mound.

"As demonstrated by the reading of the runic inscriptions of the Issyk barrow on the basis of phonetics Orkhon-Yenisey ancient Near Eastern characters, the inscription has a Turkic origin. The original inscription written as follows:

"Dört bul küz Sınglıyı ır - 

"Dünyanın dörd (küncü) tərəfindəki tayfalar Sınqlıya nəğmə qoşur", 

Uş yüz yığ anta ıçır - 

"Üç yüz ağlar gözlü and içir". 

And its translation is as follows:

"Four (angles) of the compass tribes Syngly sing.

Three hundred mourners oath to drink. "

And we were able to identify a number of grammatical, historical, including references to Herodotus and  "History of Han Chinese dynasty" as well as literary evidence, confirming the accuracy of the reading is the inscription."

According to him, the title "Golden Man" Syngly identical to the name divine blade "Ching-lu" which belonged to the Emperor of the Huns. This scientist says that, according to Chinese and Greek sources, Huns erected temples in honor of "Ching -lu" or "Syngly" in the form of an iron sword, set on a quadrangular platform on top of a hill. The inscriptions from the mound "Golden Man" tribes, surrounding the king, presented the figure 4 ( "Four corners of the tribes"), scientist noted.

Also, representatives of tribal alliance divided into three hundred. A vow drink - It means the rite of the Scythians, when blood is mixed with the wine in the cup, dipped to weapons and drink it as a secure contract.

Also, the historian noted that "Golden man" He belonged to the tribe, call themselves cuz (куз). "The Persians called all Scythians by name Saka closest to him Scythian tribe. The Russian science this people called Scythians. But I was able to establish, that in the Greek text the word skiff does not exist. This is a distorted version of the Russian. In Greek sources called Scythians cuz (куз) (skuzes-SB). The Assyrian and Babylonian inscriptions called Scythians-ish cuz (иш-куз)   and ash-goose (аш-гуз). (ishguz and ashguz - SB). As we can see, using the name of the people is the word Goose. Explanation Issyk inscription showed, themselves Issyk tribes also called themselves cuz. All of these names are identical to the name of Oguz "- noted the historian.

28.10.2014

(google translate from the link)

Имя "Золотого человека" расшифровал азербайджанский ученый

Имя содержалось в надписи на серебряной чаше из кургана.

Ученый из Азербайджана считает, что знаменитого "Золотого человека" из Иссыкского кургана в жизни звали Сынглы, сообщает газета "Эхо". Напомним, "Золотой человек", так назвали останки война или царевича саков, был найден в кургане на берегу реки Иссык в 1969 году.

Выводы о его имени сотрудник Института археологии и этнографии НАН Азербайджана Заур Гасанов сделал после расшифровки надписи на серебряной чаше, которую среди других вещей нашли в кургане. "Как показало чтение этой рунической надписи из Иссыкского кургана на основе фонетики орхоно-енисейских древних ближневосточных знаков, надпись имеет тюркское происхождение. 

В оригинале надпись записана следующим образом: 

"Dört bul küz Sınglıyı ır - 

"Dünyanın dörd (küncü) tərəfindəki tayfalar Sınqlıya nəğmə qoşur", 

Uş yüz yığ anta ıçır - 

"Üç yüz ağlar gözlü and içir". 

А ее перевод таков: 

"Четырех (углов) сторон света племена Сынглы воспевают. Три сотни оплакивающих клятву пьют". Причем нам удалось выявить целый ряд грамматических, исторических, включая ссылки на Геродота и "Историю китайской династии Хань", а также литературных свидетельств, подтверждающих достоверность именно такого прочтения надписи", - сказал он.

По его словам, титул "Золотого человека" Сынглы идентичен названию божественного клинка  "Чинг-лу", который принадлежал императору всех хуннов. При этом ученый отмечает, что, по данным китайских и греческих источников, хунны воздвигали храмы в честь "Чинг -лу" или "Сынглы" в виде железного меча, установленного на четырехугольной площадке на вершине холма. В надписи из кургана "Золотого человека" племена, окружающие царя, представлены цифрой 4 ("племена четырех углов"), отмечает ученый. Также представители племенного союза делятся на три сотни. А клятву пьют - означает обряд скифов, когда в чаше кровь смешивают с вином, погружают туда оружие и пьют ее в качестве закрепления договора.

Также историк отметил, что "Золотой человек" принадлежал к племени, называвшему себя куз. "Персы называли всех скифов сака по названию наиболее близкого к ним скифского племени. В русской науке этот народ называют скифы. Но мне удалось установить, что в древнегреческих текстах слова скиф не существует. Это искаженная русская версия. В греческих источниках скифов называют куз. В ассирийских и вавилонских надписях скифов называют иш-куз и аш-гуз. Как мы видим, основой названия этого народа является слово гуз. Расшифровка Иссыкской надписи показала, что сами иссыкские племена также называли себя куз. Все эти названия идентичны названию огузов", - отметил историк.

**

By Elshad Alili

2600-year-old Issyk Inscription.

Two lines of Saka inscription that changed view on the history of the Türkic people

The oldest inscription in Türkic alphabet, the Issyk Inscription, written on a flat silver drinking cup, was found in 1970 in a royal tomb located within Balykchy ( Issyk), a town in Kyrgyzstan near Lake Issyk, and was dated by 5-th c. BC.

In the tomb was a body of a man dressed from head to toe in magnificent attire, the clothes, jacket, pants, socks, and boots all had a total of 4,800 attached pieces of pure gold, greatest ever found in a tomb except Pharaoh Tutankhamen. 

The top of the cone-shaped crown covering ears and neck carried golden arrows emblem. A sword on the belt right side and a knife on the left were in sheaths. Beautiful relief ornaments of animal art decorated shields, belt and front of the hat. Radiocarbon tests determined the age of the finds as belonging to the fifth century BC. 

What was the world in the 5-th century BC? 

We have archeological discoveries, where dating is almost always somewhat speculative, and reconstructions of the ancient Greek maps, and the views of the Mesopotamian and Chinese records. 

From the Mesopotamian, Chinese, and Greek texts, from the archeological discoveries of the kurgans, from the written monuments, we get a glimpse of the nomadic nations of the Central Asia in the 5-th c. BC. The various interpretations of the graphics and contents of the inscription witness the paucity of the finds and the potential for the studies.

The difficulties in interpreting the same spelling are not staggering, all researchers working with texts not broken into words encounter them, and the task is complicated by the absence of vowels even if the modern language is known and a scribe is perfect, the bsncfvwls can be parsed quite differently, in addition to the “absence of vowels”. 

On another hand, with the today's capabilities, we can generate a list of possible options in seconds, given that we know most of the consonants, and have appropriate dictionaries and algorithms. This is, of course, applicable to any text with partially known phonetics, like the phonetized record of the Hunnic phrase. We should welcome the fact that the discussion finally broke off from the closeted bounds to the public review on the Internet.

And at last, the contents of the inscription finally fall within the known Türkic ethnological tradition of raising a leader to a throne, be he styled Shanyu or Khan or whatever: the chalice deposited with the Prince and its inscription appear to be the ceremonial cup he used to swear his oath of office during coronation, before being raised on a felt carpet and carried prescribed number of times around the Assembly of representatives. The departed was given his chalice, along with all other travel necessities, for the arduous travel to the other world.

by Elshad Alili / link

Scandinavians and Turks / link

Etymology of Haakon and Earl is Turkish / link

Don't underestimate the power of Turkish and History of Turks

;)

SB

Türk Sanatı

 

Yuka Kadoi'ya:

Görseldeki kesinlikle Pers Sanatı değildir. Pers Sanatı hakkında yazıyorsanız Pers Sanatı kullanın, Türk Sanatı değil! Okuyucuların bilinçaltına "görsel=Pers" işliyor ve yanıltıyorsunuz! Birçok kişi bu görselin açıklamasını okumaz, içinde doğru açıklaması olsa da! Peki var mı?

SB

*

To Yuka Kadoi:

Congrats? 

The image on the cover is definitely not Persian art. If you're writing about Persian art, please use Persian art, and not Turkish art! You're subconsciously embedding the "this image = Persian", and you're misleading your readers! Many people won't read the description of this image, even if it contains a correct description inside! Does it have the correct description?

Yuka Kadoi, is a faculty member of University of Vienna, Institut für Kunstgeschichte / Department of Art History.

ROYAL SELJUK-TURK CARVED STUCCO PANEL,

Form (not Persian!) IRAN, 12TH CENTURY

 

#Türksanatı #Türk #sanat #art

#Turkishart  and not #Persian 

No Culture when it Suits You!

 

Metropolitan Müzesi ve Sanat Tarihçilerinin

İkiyüzlülüğü,

Önyargısı,

Politik görüşü,

Propaganda, gerçekler değil ve

Bilinçaltına etkisi!

Not Asia Minor and definitely not Smyrna

it is Türkiye and İzmir

Metropolitan Müzesi'ne;

Neden Türk Kültürü veya Sanatı olarak sınıflandırmıyorsunuz? Büyük bir aile olduğumuz ve zengin bir kültüre sahip olduğumuz için mi? Yoksa adımızı mı söylemekten korkuyorsunuz? Eserlerin İran, Mısır veya Suriye'den gelmesi de önemli değil. Selçuklular Türk'tür. Kıpçaklar/ Kumanlar/ Memlükler Türk'tür. Yani hepsi Türk Kültürü ve Sanatı'nın içinde yer alır.

Bu arada, başka kültürlere (örneğin Hint, Çin vb.) ait eserlerin kültür gruplarını yazıyorsunuz. Bu ikiyüzlülüğe son veriniz!

*

To Metropolitan Museum;

Why don't you classify it as Turkish Culture or Art? Is it because we are a big family and have a rich culture? Or are you afraid to say our name? It doesn't matter whether the works come from Iran, Egypt, or Syria. The Seljuks are Turks. The Kipchaks/Cumans/Mamluks are Turks. So, they are all within the Turkish Culture and Art.

Meanwhile, the works that belongs to other cultures (e.g., India, China, etc.) are being written. Stop this Hypocrisy,

Prejudiced,

Political,

Propaganda, not facts, and

Subconsicious influence

of Metropolitan Museum and Art Historians!

SB

Département des Arts de l'Islam - Louvre

 

Louvre Müzesi'ne;

"İslam Sanatı Bölümü" değil;

"#Türk Sanatı Bölümü" olmalı !

es-tu sûr ? ;)

are you sure?

Le musée du Louvre devrait avoir un « département d’art turc » au lieu d’un « département d’art islamique » !

The Louvre Museum should have a “Turkish Art Department” instead of an “Islamic Art Department”!

İlgili:

Neden Türk Kültürü ve Medeniyeti Demezler?

Türk Taş Heykellerinin Gizemi - Yaşar Çoruhlu

 

"Ben Oğuzlar'da da olduğunu düşünüyorum. Şimdiye kadar kimse Oğuz taş heykelleri diye bir şey anlatmadı, ama ben bilinen birkaç bazı heykelin Oğuzlara ait olabileceğini düşünüyorum ki zaten Oğuzların bu heykelleri yapmaması düşünülemez. Göktürklerle birlikte yaşamışlardı."

Prof.Dr. Yaşar Çoruhlu / Video YT

Oğuzlardaki değişim din değişimi ile beraber farklılaşmış olabilir. Çünkü mezarların başı ve ayağına konulan ahşap ya da mermer taşlar taşbabaların/balbalların yerini almıştır. - SB

İskit-Saka Türkleri

 

İSKİT-TÜRK

İskitler uzun süre tarih sahnesinde kalan ender toplumlardandır. Hem uzun süre hakimiyetlerini sürdüren, hem de geniş bir coğrafyada varlıklarını hissettiren İskitlerin bakiyelerinin olması ve yeni devletlerin teşekkülünde yer almaları gayet tabidir.

Yaklaşık olarak MÖ VIII. yüzyılda tarih sahnesine çıkan ve bu tarihten itibaren MS II. yüzyıla kadar hakimiyetlerini devam ettiren İskitler, doğuda Çin seddinden batıda Tuna Nehri'ne kadar uzanan geniş bir sahada varlıklarını yaklaşık olarak 1000 yıl gibi oldukça uzun bir zaman korumuşlardır. Onlar bu coğrafyada atlı kavimler medeniyetini oluşturan teşekküllerin ana grubunu meydana getirmişlerdir. Oldukça geniş coğrafyaya yayılmış olan İskitler değişik kavimler tarafından tanınarak onların kaynaklarına geçmiştir. Bundan dolayı İskitlerin adı Grek kaynaklarında Skythai, Pers kaynaklarında Saka ve Çin kaynaklarında Sai (Sak) şeklinde alınmıştır. Pers kaynaklarında üç Saka grubundan bahsedilmektedir: Saka-tiay-para-daray, Saka haumavarga ve Saka-tigrakhauda. Saka-tiay-para-daray, yani Hazar Denizi'nden Tuna Nehri'ne kadar uzanan coğrafyada yaşayan Sakalar, Grek kaynaklarında Skythai olarak adı geçen İskitlerle aynıdır.

Antik kaynaklar ve arkeolojik malzemelerle haklarında bilgi sahibi olduğumuz İskitlerin kökleri de bu çalışmalarla araştırılmaya başlamış ve konuya ilişkin çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlar, İranilik, Slavlık ve Ural-Altay ırkı nazariyeleridir. İskitlerin İranî bir kavim olduğu fikrini daha çok Almanlar, Slav olduğu fikrini ise, yalnız Ruslar savunmuştur. İranî bir kavim olduğu nazariyesinin savunucuları kazılar sonucunda ortaya çıkarılan az sayıda filolojik malzeme ve dinlerini dikkate alarak İskitlerin İranî bir kavim olduğunu, hatta bir kısmı Almanların ataları olduğunu ileri sürmüştür. Slav kavmi olduğunu savunanlar, arkeolojik kazılar sonucunda ortaya çıkarılan vazolar üzerindeki resimlerden hareketle, o vazolar üzerindeki insan figürlerinin Slavların ataları olduğunu iddia etmişlerdir.

Eskiden bu yana en kuvvetli nazariye olan Ural-Altay ırkı nazariyesi ve bunlar içerisinde de İskitlerin Türklüğü fikri gitgide daha fazla taraftar bulmuş ve bilim adamları çeşitli yönleriyle meseleyi değerlendirmiştir.

Bu tezin en meşhur taraftarı olarak B. G. Niebuhr bilinmektedir. ... Niebuhr, Herodotos'un eserini gayet tarafsız bir metotla inceledikten sonra, İskitlerin Tatar veya Moğol kavimlerinden oldukları fikrini ileri sürmüştür. Dayandığı esas, İskitlerle Tatarların örf ve adetlerindeki benzerliklerdir. Bu fikri meşhur Yunan tarihi mütehassıslarından George Grote de aynen kabul etmiştir. Niebuhr ve Grote'den sonra İskitlerin Moğolluğu tezini Neumann takviye etmiştir. Heinrich Kiepert ise, Orta Asya'dan Güney Rusya'ya gelen İskitlerin gelenek ve göreneklerinin atlı kavimlerin göçebe hayat tarzına uyduğunu belirterek, bunların Moğol ya da Türk-Tatar ırkından olduklarını ileri sürmüştür. G.Nagy de İskitlerin Ural-Altay ırkına mensup bir kavim olduğunu belirtmiştir.

Niebuhr'un ileri sürmüş olduğu nazariye gitgide daha da çok taraftar bularak, mesele çok yönlü olarak incelenmiştir. Bu araştırmacılar arasında yer alan pek çok meşhur tarihçi, filolog ve arkeolog yaptığı çalışmalarda görüşlerini değişik şekillerde açıklamışlardır. Bunlar arasında meşhur çivi yazısı mütehassısı Mordtmann, Saka tigrakhauda ve Saka haumavarga'nın Türklüğünü çivi yazılı metinlere dayanarak ispatlamaya çalışmıştır. Filolojik malzemeleri Türkçe kelimelerle karşılaştıran Geza Kuun da, "Artık belgelerin bolluğu İskitlerin kolektif adının farklı Türk soylarını içerdiğini açıkça gösteriyor" demekle İskitlerin Türklüğünü kabul etmektedir.

İskitlerin Ural-Altay ırkına mensup bir kavim olduğu nazariyesi doğrultusunda asrımızda da birçok çalışma yapılmıştır. Bunların başında Minns gelmektedir. Ellis Minns yazılı kaynakları ve çok sayıda arkeolojik malzemeyi değerlendirerek, onların Hint Avrupai bir kavim olmadıklarını, dolayısıyla Ural-Altay ırkına mensup olduklarını kabul etmiştir. Otto Franke de İskitlerin Türk olduğu fikrindedir. Eduard Meyer ise göçebeleri genelde İrani olarak görmesine rağmen; Oxus (1) ve Jaxartes (2) dolaylarında ve buraların biraz daha kuzeyinde oturan Sakaların vaktiyle bir Türk soyundan olabilecekleri fikrini beyan etmektedir. G.W.B. Huntingford da İskitlerin Asya kökenli, Tatar veya Moğol ırkına mensup olduklarını kabul etmektedir.

Walter Ruben ise İskitlerin lisanı İran lisanı olsa bile, onların Herodotos tarafından tasvir edilen adetlerinin İran adetleri olmadığını belirttikten sonra, Herodotos'un onların Dede Korkut'taki gibi Tepegöz'e benzeyen varlıklara itikatlarını tasvir ettiğini, gözleri kör olan köle hakkındaki hikâyelerin Köroğlu destanlarına geçtiğini vurgulayarak İskitlerin Türk olduklarına inanıyor. H.H.Von der Osten ise, İskitleri İranî saymasına rağmen, "Avrasya bozkır kuşağı içinde büyük hareketlerle daima başka ırka mensup grupların da bir göç dalgası oluşturdukları ortaya çıkıyor. Bu durumda Türk toplulukları da söz konusu olmalıydı", diyerek, İskitlerin içerisinde Türk topluluklarının varlığını da kabul ediyor.

İskitlerin Ural-Altay ırkına mensup olduğunu kabul eden ve bu konuda görüşlerini belirten Türk bilim adamları da vardır. Bunlardan biri, Molla Mehmed El'abeşi'dir. Bu bilim adamı, "Türk uruğlarından ve dünyanın büyük eski kavimleri zümresinden biri İskit Türkleridir" diyerek, İskitlerin bir Türk kavmi olduğunu kabul ediyor. Sadri Maksudi Arsal ise antik kaynakları ilmi metotla inceleyerek, "İskitlerin (Sakalar) Türk olduklarını" beyan,ediyor. Şemseddin Günaltay da Sakaların Türklüğünü kabul ediyor.

İskitlerin Türklüğünü kabul eden Türk bilim adamları arasında Zeki Velidi Togan da bulunmaktadır. Togan, "Zamanımızda İskitlerin menşei ve kültürleri mesele ile uğraşan E. Minns, H. Triedler ve B.Laufer gibi, ben de bu kavmin hâkim tabakasının Türk olduğu kanaatindeyim" dedikten sonra, bunların hayat tarzı, kıyafet ve simaları, adet ve ahlakları hakkında Hippokrates tarafından verilen bilgilerin Hunlar ve Göktürkler hakkında yazılanlarla aynı olduğunu kabul etmektedir. Fahrettin Kırzıoğlu "İskitlerin bir Türk kavmi" olduğunu aynen kabul ediyor. İskitlerin Türk asıllı olduğunu kabul eden bilim adamlarından birisi de Mihail Guboğlu'dur. Bu bilim adamı, İskitlerin Orta Asya ya da Turan'dan Doğu Avrupa'ya göç ederek, tarihte "Scytsi" ya da 'İskit'' adıyla tanınan "Proto-Türkler" olduğunu belirtiyor.

Taner Tarhan ise İskit araştırmalarının, Kimmerlerinkine nazaran çok daha ileri bir safhada bulunduğunu, aradaki bir takım problemlere ve karşıt hipotezlere rağmen, kökenlerinin Orta Asya'ya bağlandığını ve bunların Türk asıllı olduklarının katiyetle kabul edildiğini belirtmektedir. Arkeolojik materyal ve kaynakların bu tezin ana dayanak noktasını teşkil ettiğini ve diğer görüşleri objektif bir şekilde bertaraf ettiğini de ileri sürmektedir.

Mireli Seyidof ise Sakaların esasını Türk dilli kabilelerin teşkil ettiğini belirtmekte ve  "Türk boyunun, bilhassa Yakutların, Kazakların ve Azerilerin soy kökünde-etnik oluşumunda rol oynayan Sakalar, yalnız ve yalnız Türk dilli olmuşlardır", demektedir. Y.Öztuna da Sakaların geniş ölçüde Arî unsurlarla karışmış "Türkler olduğunu, hanedanın ve hâkim unsurun Türklüğünü" kabul etmektedir.

Biz de İskit tarih ve kültürü üzerine yazılı kaynakları inceleyerek ve arkeolojik malzemeyi de değerlendirerek yaptığımız bu çalışmamızda, ilk yurtlarının Türk coğrafyası olduğunu belirterek, adlarının Türklükle olan bağlantısını ortaya koyduk. Gerek Sus ve çevresinden toplanılan çivi yazılı metinler ve gerekse antik kaynaklardaki bazı adlardan İskitlerin diliyle Türk dili arasında bağlantı kurarak, elde edilen kelimeleri Türkçe ile irtibatlandırabiliyoruz. Saka-tigrakhauda'ya ait olduğu kabul edilen Esik Kurganı'ndan çıkarılmış olan yazı ve onun dili de bizi Türkçe ve Türk yazısına götürmektedir. Bu kurgandan çıkartılmış olan yazının daha sonraki Türklerin, özellikle Göktürklerin kullandığı Orhun yazısının prototipi olduğu kabul edilmektedir.

İskitlerin hayat tarzları, kullandıkları arabalar, besledikleri hayvanlar, ata iyi binebilmeleri ve hayatlarının büyük bir kısmının at üzerinde geçmesi diğer eski Türk topluluklarını hatırlatmaktadır. Aynı hayat tarzının önceki yüzyıla kadar yaşamış olan bozkır Türk topluluklarında varlığını da biliyoruz.

İskitlerin gelenek ve göreneklerine bağlılıkları, genelde at kurban etmeleri ve onlarda domuz kültürünün olmaması, hatta ölü gömme adetleri eski Türk topluluklarınınkine aynen uymaktadır. İskit kurganlarından çıkarılan sanat eserleri de büyük önem taşımaktadır. "Göçebe Hayvan Üslubu" adı verilen ve stilize hayvan figürleriyle süslenmiş olan buluntular eski Türk sanat eserleriyle bağlantı kurabilmemize imkan vermekte ve özellikle Hun sanatının, İskit -sanatının bir devamı olduğunu söylememizi mümkün kılmaktadır.

İskitlerin dinlerinin, dillerinin, sanatlarının, gelenek ve göreneklerinin eski Türklerinkiyle bağlantıları ve bu kadar çok yönlü benzerliklerin olması, İskitlerin büyük çoğunluğunun, özellikle hakim tabakanın Türk olduğu kanaatini doğurmaktadır. Çünkü bu büyük benzerlik ve hatta ayniyet bizi bahis mevzu düşünceye sevk etmektedir. Fakat zaman içerisinde batı kolu olarak kabul ettiğimiz grup, diğer etnik gruplar içerisinde eriyerek kaybolmuştur.

İskitlerin boy ve boylar birliği esasına göre yapılandıkları görülmektedir. Askeri bakımdan süvari birliklerinin oluşturulduğu ve turan taktiği ya da kurt oyunu adı verilen savaş taktiğinin en iyi uygulayıcıları oldukları dikkati çekmektedir.

Türk kökenli kavimlerin kültürleri ile İskit kültürü arasındaki paralellik ve benzerlikler... ortaya çıkartılan buluntular her geçen gün bu bağlantıları daha da güçlendiriyor. Artık İskit/Saka adıyla anılan toplulukların Türk kültür dairesi içerisinde yer aldıkları sağlam temellere dayalı olarak ortaya konulmuştur.

Prof.Dr. İlhami DURMUŞ / İskitler (özet)

("Doğu Avrupa Türk Tarihi" içinde, Kronik 2021)

(1) Oxus = Oğuz / Ceyhun ile (2) Jaxartes = Seyhun; tarihi Maveraünnehir bölgesini oluştururlar.

Tıpkı Esik kurganından çıkanlar gibi, Giysilere dikilen altın süslemeler

Athena, Athene, Akene

 Athena/Athene 'Ak-Ene'nin Grekleştirilmiş şeklidir. Türkçedir.

Ögel'den Ak-Ene;

Bir Ak-Ana (Ak-Ene) var idi, yaşardı su içinde,

Ülgen'e şöyle dedi, göründü su yüzünde:

- Yaratmak istiyorsan, sen de bir şeyler Ülgen, Yaratıcı olarak şu kutsal sözü öğren! De ki hep ," Yaptım oldu!" Başka bir şey söyleme! Hele yaratır iken, "Yaptım olmadı!" Deme!

Ak-Ana bunu dedi, sonra kayboluverdi. Denize dalıp gitti, bilinmez noluverdi. Ülgen'in kulağından bu buyruk hiç çıkmadı. İnsana buöğüdü iletmek bıkmadı.

(Verbitskiy'in Derlediği Altay Yaratılış Destanı)

"Ak" renkli "Deniz İlâheleri":

"Deniz İlâhesi" Türk mitolojisi içinde yabancı bir Tanrı değildir. Altay Türklerinin yaratılış destanlarını incelerken, Verbitskiy'in topladığı efsanede bir "Ak-Ene", yani Ak-Ana görmekteyiz. Tanrı Ülgen dünyayı yaratmayı düşünürken, su içinden birdenbire Ak-Ana görünüyor ve Ülgen'e akıl veriyor. Efsanenin metni, "Ak-Ana'nın buyruğu üzerine Tanrı böyle yaptı", demektedir. Bundan anlaşılıyor ki Ak-Ana, Tanrı Ülgen'den güçlü olmasa bile akıllı ve bilgili idi. Ayrıca Tanrı Ülgen'in kızlarına da "Ak-Kızlar" denirdi.

"Ak" sözü Altay Türkçesinde cennet anlamına gelirdi. Cennette oturan tanrılara da "Aktu", yani "Aklılar", rengi ve ruhu apak olan derlerdi. Bunlar göğün üçüncü katında otururlardı. Aynı katta "Süt-Ak-Köl" yani süt rengi gibi ak olan göl de vardı. İnsanların bütün hayatı ve ruhu bu göle bağlı idi. Bir çocuk doğacağı zaman Tanrı Ülgen oğluna emir verir, o da "Yayuçı", yani yaratıcılardan birine bu işi havale ederdi. Yaratıcı, bu Süt-Ak-Göl'den ruh alır ve doğan çocuğa verirdi. Başka Altay söylentilerine göre, "Enem Yayuçı", yani Anam-Yaratıcı göğün beinci katında oturur ve insan ruhlarının tek hazinesi olan Süt-Ak-Göl'ün işlerine bakardı. Doğacak çocuklar için ruhu gönderen de o idi. Bunun için Altay Türkleri ona bir hükûmdarlık ünvanı da verirler ve Hanı-Anam-Yaratıcı (Kan-Enem-Yayuçı) derlerdi.

Yakutlarda da bütün dünyayı ve her şeyi yaratan en büyük Tanrı Ak-Yaratıcı (Ürüng-Ayığ-Toyon) idi. Fakat bu erkekti. Ayrıca bir dişi yaratıcı da (Ayığsıt) vardı ki, bunun adının başında beyazlık veya aklık gösteren bir renk özelliği görmüyoruz. Ancak Ak-Ene/Ana gibi Beyaz Kadın Yaratıcı olması da çok muhtemeldi.  Yakutların esas Ana Tanrıları Hayat Ağacı'nın kökünde yaşayan ve insanlara can veren kutsal bir Tanrıça idi."

Ögel, Türk Mitolojisi, Cilt 1

Peki Athene/a neyi temsil ediyordu? Zeka, savaş ve sanatı, yani yaratmayı temsil ediyordu. En önemli sembolü de baykuş idi. Türk Dünyasında "ügi, ühi, ügü" ya da "bayğız" olarak söylenen "baykuş" kamların hayvanıydı. Bilgeyi, kehâneti, anneyi ve koruyucu vasfıyla nazarı temsil ediyordu. Bozoklar'dan gelen Bayat boyunun da ongunu baykuş olarak verilir ki gece doğanları idi.

Athene aynı zamanda zeytin ağacını Atina'ya getiren tanrıça olarak da kabul edilmişti. Bu da onun bir nevi "hayat ağacı" tanrıçası yapmıştı. Öyle ki Atina'ya da adını veren Athene (Ak-Ene)'nin heykellerini zeytin ağacından yaparlardı.

SB

Bergama Zeus Sunağı'ndan detay "Athena", MÖ 2. yy

Berlin Pergamon Müzesi.

___________