orhun etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
orhun etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

30 Ağustos 2025 Cumartesi

Response to Jackson Crawford

 


Response to Jackson Crawford's YT video "Norse runes are not from Turkic runes":


The Orkhon inscriptions are a literary masterpiece; we cannot say they have no history. Based on the available evidence, their origins are currently based on the Issyk Kul inscription, which dates to the 5th century BC. The Issyk Kul inscription was read in Turkish. Over the centuries, Scythians, Huns, and Khazars—all Turkic tribes—mingled with the Scandinavians. The inscriptions of these communities are identical to the Orkhon inscriptions. They read the Svingerud inscription, which they consider the oldest Scandinavian inscription (50 BC-250/75 AD), as "idiberug," which is Turkish.


bek+(i, (i)t, (i)ş, (i)n, (i)l, (i)tir, ü, (ü)t ; üt "secret, hidden", (ü)r.

berk = solid, solid, hard

berk, bek = power, strength, strong, powerful

berkit, bekit = to bind tightly, to strengthen, to root = be(r)kü - (k/g)

berke = whip

berk+(it, le)


idi = owner - possessor; edi, äydi.

idiberug = the owner is berug (berug here is a name).


Usage in proper names:

Berdibeğ = 13th Khagan of the Golden Horde Empire (From history books)

Bergü = Generous, intelligent person. (From the Dictionary of İbn-i Mühenna - Ibn Muhenna)

Berginsenge (Uyghur Dictionary)

Berk = Solid (Divan-ı Luga't-it Türk by Mahmud al-Kashgari)

Berke = Third Khagan of the Golden Horde (From history books)

Berkiş = From the Kipchak-Cuman names (From history books)

Berkyaruk = Fifth Khagan of the Western Turkic Empire. Son of Melikşah, son of Alp Arslan. (From history books)


İdiberug, possibly similar to the proper name "İdikut, İdikurt";

İdikut = Title of the Uyghur Khagans.


/quote/

From the University of Oslo/link:

 - On the front face of the stone, eight runes stand out more clearly than other inscriptions. Converted into Roman letters they spell: idiberug. The ways of writing older inscriptions varied considerably and the language changed a lot between the time when these runes were carved and the Viking Age and the Middle Ages. Interpreting the messages on the stone is therefore a challenge.  “The text may refer to a woman called Idibera and the inscription could mean "For Idibera". Other possibilities are that idiberug is the rendering of a name such as Idibergu, or perhaps the kin name Idiberung. And there are other possible interpretations – as common with early runic inscriptions,” says Professor Zilmer. (...) “The stone has several kinds of inscriptions. Some lines form a grid pattern and there are small zigzag figures and other interesting features. Not all inscriptions have a linguistic meaning. It’s possible that someone has imitated, explored or played with the writing. Maybe someone was learning how to carve runes," says Professor Zilmer. There is still a lot of research to be done, but Professor Zilmer is certain that they will obtain a lot more valuable knowledge in the future about the early history of runic writing and the custom of making rune stones. - /end quote/


The conclusion I reached is the same as Prof. Zilmer's... but in Turkish.


Also, the "tamga" that corresponds to the eb/ev sound in the Orkhon inscription has the same meaning as in the Old Futhark inscription:

*ōþila-/*ōþala- = "heritage, estate, possession"


Greetings from Türkiye,

SB


Also : The origin of the runic scripture is Eurasia.The tribes on the direction of silk road saw the runic scripture in the eastern tribes,adapted it into their language,formed their scripture system. I believe that ; many Turkish runic tablet are seen in European countries,especially in Scandinavia.The tablets were in Turkish, somehow a forgetten or vanished dialect, written by nations that are assimilated in time or dissappeared and the tablets reach there during the Hunas age and after for any reason. - Mehmet Turgay Kürüm / link 


"The similarity between Futhark and Gokturk is so high that it is impossible to deny a close association." Carl J. Becker, A Modern Theory of Language Evolution, p 357-360


Issyk inscription, 5th c BC



By Zaur Hasanov (link to academia)


The name "Golden Man" deciphered by Zaur Hasanov, Azerbaijani scientist.

The name contained in the inscription on a silver bowl from the mound.

Scientist of Azerbaijan considers that the famous "Golden Man" from Issyk barrow in life called Syngly, the newspaper "Echo". Recall, "The Golden Man" so called remains of war or prince Saka, It was found in a burial mound on the shore of Issyk river in 1969.

Conclusions on behalf of the Institute of Archeology and Ethnography of the National Academy of Sciences of Azerbaijan Zaur Hasanov made after deciphering the inscription on a silver bowl, which among other things found in the mound.

"As demonstrated by the reading of the runic inscriptions of the Issyk barrow on the basis of phonetics Orkhon-Yenisey ancient Near Eastern characters, the inscription has a Turkic origin. The original inscription written as follows:

"Dört bul küz Sınglıyı ır - 

"Dünyanın dörd (küncü) tərəfindəki tayfalar Sınqlıya nəğmə qoşur", 

Uş yüz yığ anta ıçır - 

"Üç yüz ağlar gözlü and içir". 

And its translation is as follows:

"Four (angles) of the compass tribes Syngly sing.

Three hundred mourners oath to drink. "

And we were able to identify a number of grammatical, historical, including references to Herodotus and  "History of Han Chinese dynasty" as well as literary evidence, confirming the accuracy of the reading is the inscription."

According to him, the title "Golden Man" Syngly identical to the name divine blade "Ching-lu" which belonged to the Emperor of the Huns. This scientist says that, according to Chinese and Greek sources, Huns erected temples in honor of "Ching -lu" or "Syngly" in the form of an iron sword, set on a quadrangular platform on top of a hill. The inscriptions from the mound "Golden Man" tribes, surrounding the king, presented the figure 4 ( "Four corners of the tribes"), scientist noted.

Also, representatives of tribal alliance divided into three hundred. A vow drink - It means the rite of the Scythians, when blood is mixed with the wine in the cup, dipped to weapons and drink it as a secure contract.

Also, the historian noted that "Golden man" He belonged to the tribe, call themselves cuz (куз). "The Persians called all Scythians by name Saka closest to him Scythian tribe. The Russian science this people called Scythians. But I was able to establish, that in the Greek text the word skiff does not exist. This is a distorted version of the Russian. In Greek sources called Scythians cuz (куз) (skuzes-SB). The Assyrian and Babylonian inscriptions called Scythians-ish cuz (иш-куз)   and ash-goose (аш-гуз). (ishguz and ashguz - SB). As we can see, using the name of the people is the word Goose. Explanation Issyk inscription showed, themselves Issyk tribes also called themselves cuz. All of these names are identical to the name of Oguz "- noted the historian.

28.10.2014

(google translate from the link)

Имя "Золотого человека" расшифровал азербайджанский ученый

Имя содержалось в надписи на серебряной чаше из кургана.

Ученый из Азербайджана считает, что знаменитого "Золотого человека" из Иссыкского кургана в жизни звали Сынглы, сообщает газета "Эхо". Напомним, "Золотой человек", так назвали останки война или царевича саков, был найден в кургане на берегу реки Иссык в 1969 году.

Выводы о его имени сотрудник Института археологии и этнографии НАН Азербайджана Заур Гасанов сделал после расшифровки надписи на серебряной чаше, которую среди других вещей нашли в кургане. "Как показало чтение этой рунической надписи из Иссыкского кургана на основе фонетики орхоно-енисейских древних ближневосточных знаков, надпись имеет тюркское происхождение. 

В оригинале надпись записана следующим образом: 

"Dört bul küz Sınglıyı ır - 

"Dünyanın dörd (küncü) tərəfindəki tayfalar Sınqlıya nəğmə qoşur", 

Uş yüz yığ anta ıçır - 

"Üç yüz ağlar gözlü and içir". 

А ее перевод таков: 

"Четырех (углов) сторон света племена Сынглы воспевают. Три сотни оплакивающих клятву пьют". Причем нам удалось выявить целый ряд грамматических, исторических, включая ссылки на Геродота и "Историю китайской династии Хань", а также литературных свидетельств, подтверждающих достоверность именно такого прочтения надписи", - сказал он.

По его словам, титул "Золотого человека" Сынглы идентичен названию божественного клинка  "Чинг-лу", который принадлежал императору всех хуннов. При этом ученый отмечает, что, по данным китайских и греческих источников, хунны воздвигали храмы в честь "Чинг -лу" или "Сынглы" в виде железного меча, установленного на четырехугольной площадке на вершине холма. В надписи из кургана "Золотого человека" племена, окружающие царя, представлены цифрой 4 ("племена четырех углов"), отмечает ученый. Также представители племенного союза делятся на три сотни. А клятву пьют - означает обряд скифов, когда в чаше кровь смешивают с вином, погружают туда оружие и пьют ее в качестве закрепления договора.

Также историк отметил, что "Золотой человек" принадлежал к племени, называвшему себя куз. "Персы называли всех скифов сака по названию наиболее близкого к ним скифского племени. В русской науке этот народ называют скифы. Но мне удалось установить, что в древнегреческих текстах слова скиф не существует. Это искаженная русская версия. В греческих источниках скифов называют куз. В ассирийских и вавилонских надписях скифов называют иш-куз и аш-гуз. Как мы видим, основой названия этого народа является слово гуз. Расшифровка Иссыкской надписи показала, что сами иссыкские племена также называли себя куз. Все эти названия идентичны названию огузов", - отметил историк.


**



By Elshad Alili

2600-year-old Issyk Inscription.

Two lines of Saka inscription that changed view on the history of the Türkic people

The oldest inscription in Türkic alphabet, the Issyk Inscription, written on a flat silver drinking cup, was found in 1970 in a royal tomb located within Balykchy ( Issyk), a town in Kyrgyzstan near Lake Issyk, and was dated by 5-th c. BC.

In the tomb was a body of a man dressed from head to toe in magnificent attire, the clothes, jacket, pants, socks, and boots all had a total of 4,800 attached pieces of pure gold, greatest ever found in a tomb except Pharaoh Tutankhamen. 

The top of the cone-shaped crown covering ears and neck carried golden arrows emblem. A sword on the belt right side and a knife on the left were in sheaths. Beautiful relief ornaments of animal art decorated shields, belt and front of the hat. Radiocarbon tests determined the age of the finds as belonging to the fifth century BC. 

What was the world in the 5-th century BC? 

We have archeological discoveries, where dating is almost always somewhat speculative, and reconstructions of the ancient Greek maps, and the views of the Mesopotamian and Chinese records. 

From the Mesopotamian, Chinese, and Greek texts, from the archeological discoveries of the kurgans, from the written monuments, we get a glimpse of the nomadic nations of the Central Asia in the 5-th c. BC. The various interpretations of the graphics and contents of the inscription witness the paucity of the finds and the potential for the studies.

The difficulties in interpreting the same spelling are not staggering, all researchers working with texts not broken into words encounter them, and the task is complicated by the absence of vowels even if the modern language is known and a scribe is perfect, the bsncfvwls can be parsed quite differently, in addition to the “absence of vowels”. 

On another hand, with the today's capabilities, we can generate a list of possible options in seconds, given that we know most of the consonants, and have appropriate dictionaries and algorithms. This is, of course, applicable to any text with partially known phonetics, like the phonetized record of the Hunnic phrase. We should welcome the fact that the discussion finally broke off from the closeted bounds to the public review on the Internet.

And at last, the contents of the inscription finally fall within the known Türkic ethnological tradition of raising a leader to a throne, be he styled Shanyu or Khan or whatever: the chalice deposited with the Prince and its inscription appear to be the ceremonial cup he used to swear his oath of office during coronation, before being raised on a felt carpet and carried prescribed number of times around the Assembly of representatives. The departed was given his chalice, along with all other travel necessities, for the arduous travel to the other world.

by Elshad Alili / link


Etymology of Haakon and Earl is Turkish / link




Don't underestimate the power of Turkish and History of Turks

;)

SB


12 Aralık 2016 Pazartesi

Türkler Avrupalı Değildir!





"Batılılar" bizim için sürekli "Türkler Avrupalı değildir" diyor ya hani, acaba kendilerini ne kadar "Avrupalı", yani kendileri ne kadar saf "Hint-Avrupalı"?

Avrupa'nın göbeğine kadar gitmiş ne kadar (genel isimleriyle) Kimmer, İskit, Hun, Avar, Hazar, Peçenek, Kıpçak-Kuman, Bulgar, Selçuklu ve Osmanlı Türkleri'nden kalanlar var?

Orhun anıtlarının dikildiği çağda henüz Fransız veya Alman milleti oluşmamıştı - der Ahmet Taşağıl, haklıdır da.

Fransa MS 8.yy (ki Şarlman'dan ayrılması 843'ü bulmuştur, ancak ondan sonra Fransa oluşabilmiştir)
Almanya MS 9.yy (Şarlman-Karolenj İmparatorluğu)
İngiltere MS 7.yy (bağımsızlığını ancak 11.yy'da Edward ile ilan etmiştir)
MS.9.yy'a kadar kabileler, küçük krallıklar ve prenslikler halinde yaşarken
Türklerin yazıyı taşa SON kez vuruşundan sonra oluşmuş devletçiklerdir.

Koskoca bir Türk Kağanlığı varken onlar neredeymiş?

Şu "Avrupalılar" çok komik ya, bir de bizimkiler bu "gerçeğin" farkına varsa!



Resim: 
17.yy'da Avrupayı Karadeniz'in doğusu dahil Rusya'yı Ural dağlarına kadar kabul edip, Türkiye'yi dahil etmeyen, ama Güney Kıbrıs Rum Kesimi'ni bugün için Avrupalı yapan bir Avrupa'dan bahsediyoruz... 

SB.





İlgili:






1 Nisan 2016 Cuma

GÖKTÜRK ya da TÜRK KAĞANLIĞI





"Orhun Anıtlarının dikildiği çağda, Alman veya Fransız diye bir millet oluşmamıştı."
Prof.Dr.Ahmet Taşağıl



"Şunu hatırlatalım ki o tarihler itibarıyla, böylesi uygarlaşmış kentlere, Anglo-Sakson İngiltere'sinde 
rastlamak mümkün değildir."
H.G.Wells




"Moğol bilim adamı Mannay-Öol, Köktürk hanedanı "A-shih-na" (Aşina) sülalesinin damgası olan "Dağ Keçisi" 
motifinin kökeninin MÖ.8.yüzyıla kadar gittiğini söylemektedir."



Resimler Rusça kaynaktan : link  /  link
ya da TURK BITIG



















Truva ve İskitlerdeki Tamga (için bkz)


"Kırgızistan'da bulunan Eski Türk Yazıtları Hakkında Ön Bilgiler"
Risbek Alimov
Göktürk Dönemi Avcı-Doğan ikonografisine
Orta Avrupa'dan iki örnek
Slavlara ait olduğu söyleniyor (link) (ki Pers etkisi diyen de var!)
lakin Türk ikonografileri bunun tam tersini kanıtlıyor.
Avrupa'daki Hun, Avar, Kuman, Peçenek... Türklerini hep es geçiyorlar...


Gümüş Madalyon - 9.yy - Eski Prag'dan



Bozkırda Yaşam
Zhibek Zholy Metro İstasyonu - Almatı/Kazakistan



Almatı Metro İstasyonu


Kazak sanatçı Esengali Sadyrbaev (detay syf 7)




















SB

31 Mart 2016 Perşembe

Türklerde Din ve Kamlık







Tengriciliğin Kam felsefesi (Şamanizm) ile alakası olmadığını savunuyorlar, halbuki biz Türkler, tarihimiz boyunca çok çeşitli coğrafyalarda yaşamış ve birçok kültürlerle temas ederek birçok dini inançlara inanmış ve bu inanç çerçevesinde yaşamışız. Dönemlerin konjonktürel, sosyal, siyasi yapıları gereği ve hatta baskılar sonucu dahi bu inanç sistemlerini tercih etmiş veya ettirilmişiz. Bunların başında Kamcılık, Gök-Tengricilik, Manihizm, Budizm, Hıristiyanlık, Musevilik ve İslamiyet gelmektir. Yanlış anlaşılmasına yol açmamak için hemen belirtmek isterim ki Şamanizm kelimesi öz Türkçe olmayıp dilimize sonradan getirilmiştir, bu yüzden biz öz Türkçesi olan Kamcılık veya Kam felsefesi ifadesini kullanmaktayız.


Aslında Kamcılığın ve Gök Tengriciliğin bir birinden ayrıldığı veya zıtlıklar içinde olduğunu söyleyemeyiz, tek fark tanrı/lar konusudur birazdan ona da değineceğim. Gök Tengri inancında da Kamcılıkta da dini önder yoktur, burada Kam’ın görevleri ve sorumluklarına iyi bakmak ve bilmek gerekir. Gök Tengri inancına sahip Türklerde neredeyse her obasında Kamlar bulunmuştur, bu Kamlardan ziyadesi ile faydalanmışlar ve saygı duymuşlardır.


Gerek İslam adı altında dayatılan Arap kültürü içinde gerekse Alevi kültürü içinde yaşatılan inançlarının köklerine bakacak olursak hepsinin dayanağı ve köklerinin kadim Türk inancı olduğunu çok iyi bilmekteyiz.


Bu girişten sonra asıl konumuz olan Türklerin en eski inanç sistemlerinden biri olan Tengriciliğin (Gök-Tanrı) bugün bilinenin aksine tek tanrıcı bir inanç sistemi olmadığını anlatma gayretinde olacağız. Bugüne kadar yapılan tüm değerlendirme ve araştırmalar dikkatinizi çektiyse İslami çerçevede ve coğrafya da yetişen değerli akademisyenlerimiz tarafından yapıldığını göreceksiniz, oysa ki Türklerin dini inanç sistemini araştırırken bizce mutlaka objektif gözle ve İslami coğrafya dışından da yapılmalıdır. Yazılı kaynaklara bakılırken aslında yazılı kaynaklarımızı oluşturan en değerli olgu olan Türk mitolojisinden faydalanılmadığı aksine göz ardı edildiğini görüyoruz.


Bir inanç sistemi incelenmeye, değerlendirmeye alınırken asla bir başka bir inanç sistemi ile incelenmemeli ve değerlendirilmemelidir. Buna rağmen Türklerin en eski inancı olan Tengriciliğin tek tanrı inancı olduğunu gösterebilecek hiç bir bilimsel veri bulunmamaktadır, durum böyle olmasına rağmen günümüz akademisyenlerin birçoğu konuyu ele alırken maalesef kaynaklarını İslamiyet’e dayandırmaktadırlar.


Peki Kamcılık (Şamanizm)mı ? Tengricilik mi ?

Türklerin inançları eskiden neydi kesin olarak söylemek çok güç, bu yüzden ne Kamlık (Şamanizm) ne de Tengricilik diyebilmek için çok sağlam kanıtların olması lazım ancak neredeyse tüm tarihi bilgilerimizi aldığımız Çin kaynaklarına bakacak olursak kaynaklar Yenisey Kırgızlarından söz ederken “Gan” olarak geçiyor yani Çin kaynaklarına göre Kamlar varsa demek ki bunların mensup olduğu bir inanç da vardı. Çin kaynaklarının haricinde Arap ve Fars tarihçileri de Kamlara Faginun dedikleri kayıt altına almıştır dolaysıyla eski Türklerde Kamcılığın mevcudiyeti de oldukça belirgindir.


Günümüzde Moğolca Boo=Kam sözü ile eski Türkçe kitabelerinde ad olarak gecen Bogu ile Anadolu’da da hala yaşatılan “büyü” sözleri de Kamlığın bir göstergesidir.


Şamanizm ( Kamcılık ) bilinen en eski Türk felsefesidir. Şamanizm, bilinen anlamda bir dinden çok daha fazlasıydı. İçinde inanç, büyü, kehanet, hekimlik ve tanrı ile tinlerle (ruhlarla) görüşmeye dayalı genel bir yapıdır. Tengricilik ise bu sistemin, Türkler için işin inanç bölümüdür. Yani diyebiliriz ki Tengricilik Kamcılıktan doğmuştur.


İddia edildiği gibi eğer Kamcılık (Şamanizm), sonradan çıktı ise akla sorulması gereken birkaç nokta gelmekte; Kamcılık (Şamanizm) çıkmadan evvel Türklerde, büyü, tılsım yok muydu, fala bakılmıyor muydu, kehanetlerde bulunulmuyor muydu, ya da tinlerle (ruhlarla) ve tanrılarla görüştüğünü söyleyen yok muydu?
Artık son araştırmalar gösteriyor ki, Türklerde Kamcılık (Şamanizm) Tengricilikten daha eskidir.


Tengrici Türkler günümüzde maalesef belirli bir kesiminde iddia ettiği gibi hiçbir zaman tek tanrıcı olmamışlardır. Türklerin, İslamiyet’ten önce çok tanrılı bir inanç yapısına bağlı olmaları, Müslüman olmayan bir toplumun çok tanrılı olması, neden insanları şaşırtıyor ve neden rahatsız ediyor?


Birçok görüşe göre Kamcılık (Şamanizm) eski dinlerin etkisinden esinlenerek oluştuğu savunulmaktadır ki bize göre aksine tün dinler ve inançlar Kamcılığın etkisinde kalmıştır, burada Kam ve Kam görevi yapan yardımcıları asla bir ruhani dini lider gibi algılanmamalıdır, Kamlar tanrı, tinler (ruhlar) ve insanlar arasında aracılık yapan bir bakıma köprü görevini yapan kutsanmış, nitelikli ve bilgi kişilerdir. Aracılık görevleri haricinde tedavi edici, ruhsal bağları sayesinde gelecekten haber verebilen ve çeşitli ruhsal ritüeller yapan kişilerdir.


Bu açıklamadan sonra maalesef Kamcılığın bin din olmadığını savunan akademisyenlerin görüşlerine yer vermek istiyorum.


Prof. Dr. Saadettin Gömeç de, “Şamanizm ve Eski Türk Dini”[Saadettin Gömeç, “Şamanizm ve Eski Türk Dini”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı:4, s.47 Denizli 1998] adlı makalesinde Kamcılığın din olmadığını söyler.


Yine Rus bilim adamı Shirokogorov, “Şamanlık …bir din olarak kabul edilemez”[ a.g.e., s.28 (Shirokogorov, General Theory of Shamanism among the Tungus, NCBRAS, 1923, s.248] demiştir.


Türkolog Jean-Paul Roux, “Altay Türklerin Ölüm” adlı eserinde, “Hiçbir şekilde bir din olmayan bu özel pratiğin” [Jean-Paul Roux, Altay Türklerinde Ölüm, s.28, Kabalcı Yayınları, İstanbul 1999] diyerek, Kamcılık veya Şamanizm bilinen anlamda bir din olmadığını bu konudaki net düşüncesini ortaya koymaktadır.


Rus Türkolog Jelobtsov F. Fedotoviç, Şamanizmi ret etmemekle beraber din değil, inanç ya da kültür olarak niteler [Jelobtsov F. Fedotoviç, “Saha Yeri ve Saha Türkleri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, c.16, s.27, ss.237, Ankara, 1992].


Türklerin tek tanrıcı olduklarını şiddetle savunan Hikmet Tanyu, Şamanizmi hem isim, hem kavram olarak ret etmektedir ancak buna rağmen “Dinler Tarihi Araştırmaları” adlı eserinin, “Eski Türk İnancında Olan Şamanist Türklerde Dağ”[ Hikmet Tanyu, Dinler Tarihi Araştırmaları, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, No. 120, Ankara 1973] başlıklı bölümde, Şamanizmi bir din olarak görmektedir !.


Biraz da aksini savunan yani Kamcılığı,Şamanizm’i bir inanç, din olarak kabul edenlere bakalım;


Prof. Dr. Yaşar Çoruhlu, “Türk Mitolojisinin Ana Hatları” adlı eserinde “Şamanizm, milattan önceki devirlerden bu yana Türklerin ve çevrelerindeki toplulukların, İç Asya ve Orta Asya’da yaşadıkları bölgelerde uyguladıkları ve Şaman veya Kam adı verilen din adamları aracılığıyla gerçekleştirilen bir inanç ya da uygulamalar bütünüdür” demektedir. [Yaşar Çoruhlu, Türk Mitolojisinin Ana Hatları, s.15, Kabalcı Yayınları, 4. Baskı, İstanbul 2012]


Değerli ve önemli Şamanizm araştırmacılarından olan Prof. Dr. Mihaly Hoppal, “Avrasya’da Şamanlar” adlı eserinde, Şamanizmi, sözcüğün geleneksel anlamı ile bir din olarak değil, bir inanç sistemi olarak gördüğünü belirtir. [Mihaly Hoppal, Avrasya’da Şamanlar,s.21, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2012].


Türkolog Prof. Dr. Abdülkadir İnan ise, “Tarihte ve Bugün Şamanizm” adlı önemli eserinin genelinde Şamanizm’in bir din olduğunu vurgulamaktadır. [ Abdülkadir İnan, Tarihte ve Bugün Şamanizm, Materyaller ve Araştırmalar, 3. Baskı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1986]


Türk tarihçiliğinin en önemli isimlerinden biri olan Ord. Prof. Dr. Zeki Velidi Togan, “Hatıralar” isimli eserinde, Şamanizm’in bir tabiat dini olduğunu ve bu yönüyle kitap dinlerinden daha iyi olduğunu söylemektedir. [Zeki Velidi Togan, Hatıralar, s. 68-69, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2. baskı, Ankara 2012]


Yine Ord. Prof. Dr. Zeki Velidi Togan “Umumi Türk Tarihine Giriş” adlı eserinin birçok yerinde de Şamanizmi bir din olarak ele almaktadır. [Zeki Velidi Togan, Umumî Türk Tarihine Giriş, Cild 1, En Eski Devirlerden 16. Asra Kadar, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları, 3. baskı, İstanbul 1981]


Ayrıca “Oğuzların Hıristiyanlığı Meselesine Ait” adlı makalesinde de Wilhelm Barthold’un Oğuzların Hıristiyan olduğu iddiasına cevap vermekte ve Oğuzların Hıristiyan değil, Şaman olduğunu belirtmektedir. ”[Zeki Velidi Togan, “Oğuzların Hıristiyanlığı Meselesine Ait”, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Tarih İncelemeleri Dergisi, Sayı 27/2, s. 527, Aralık 2012]


Türkiye’de yaşayan ve Rusya Federasyonu’na bağlı Hakas Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı’nın Türkiye temsilciliği görevini yürüten sosyolog Timur B. Davletov, “Türklerin Geleneksel Kamlık İnancı Bağlamında Kadın Haklarına Bakış” adlı makalesinde, Kamlık ya da Şamanizm’in bir din olduğunu belirtmektedir. ”[Timur Davletov, “Türklerin Geleneksel Kamlık İnancı Bağlamında Kadın Haklarına Bakış”, Türk Dünyası İnsan Hakları Derneği Bülteni, Sayı: 1, Yıl: 1, Eylül 2004, s.5-6]


Ayrıca Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından 16-17 Nisan 2007 tarihinde düzenlenen “Yaşayan Eski Türk İnançları Bilgi Şöleni”nde “Kamlık İnancında Kam (Şaman) ve Kümelenme Geleneği Üzerine başlığıyla sunduğu bildiride de bu görüşünü ortaya koymaktadır.[Timur Davletov, “Kamlık İnancında Kam (Şaman) ve Kümelenme Geleneği Üzerine”, Yaşayan Eski Türk İnançları Bilgi Şöleni: Bildiriler, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, s.89-97, Ankara 2007]


Hakas bilim adamı Larisa Anjiganova, “Yaşayan Eski Türk İnançları Bilgi Şöleni”nde sunulan ve “Geleneksel ve Çağdaş Hakas Kamlığı” adını taşıyan bildirisinde, Hakan inancını Kamlık olarak isimlendirmektedir. [Larisa Anjifanova, “Geleneksel ve Çağdaş Hakas Kamlığı”, Yaşayan Eski Türk İnançları Bilgi Şöleni: Bildiriler, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, s.15-21, Ankara 2007]


Bahaeddin Ögel, Şamanizm’in bir inanç olduğunu kabul etmekle beraber, “Türk dininin en dejenere olmuş bir tipi” olarak nitelemektedir. [Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi, 2. Cilt, s.13, MEB Yayınları, Ankara, 2001]


Gök Tengri Terimi Üzerine

Türklerin öz inançlarının Gök Tanrı ( Kök Tengri ) inancı olmadığını hatta bunun bir dini inanç olmadığını açıkça düşünmekteyim. Türklerin asıl dini inançlarının temel taşlarını oluşturan inanç sistemi tamamen Kamcılıktır ve bu inanç açıkça çok tanrıcılığı işaret etmektedir.Ülgen,Erlik,Umay ve diğerleri gibi.


Anlam itibarı ile Gök Tanrı ( Kök Tengri ) / Sonsuz Mavi Gök anlamını taşıdığı ortadadır.


Kitabelerimizde atalarımızın taşa vurduğu ve Kök Tengri ifadelerinin geçtiği yerlere bakarak Gök Tanrı / Kök Tengri ifadesinin aslında Tanrıyı değil de Sonsuz Mavi Gök’ün ifade ettiği çok açıktır.



“ÜZE KÖK TeNRİ, aSRA YaGıZ YeR KILıNDUKDa,” iKİN aRA KİŞİ OGLI KILıNMıŞ. 
(“Üstte Kök Tengri, altta Yagız yer kılındığıda,…”) 
Orhun Yazıtları, Bilge Kağan, Doğu yüzü satır -2 
(Üste Sonsuz Mavi Gök, altta yağız yer yaratıldığında,.. )


Açıkça Mavi Gök/Kök Tengri yaratıldığında deniliyor, Gök Tanrı diye düşünülürse o halde Gök Tanrıyı kim yarattı? 

”ÜZE TeNRİ BaSMaSaR, aSRA YİR TeLiNMeSeR”, TÜRK BODuN iLiNiN TÖRÜDiN KiM aRTaTI 
( “Üstte Kök Tengri çökmedikce, altta Yagız Yer delinmedikce,” kim ilini töreni bozabilir... ) 
Orhun Yazıtları, Kültigin Doğu yüzü satır -22 


( “Üstte Sonsuz Mavi Gök çökmedikçe, yağız yer delinmedikçe”, kim ilini töreni bozabilir… )  
Üstte sonsuz Mavi Gök çökmedikçe, Gök Tengri yani bir Tanrı nasıl yere çökebilir ki, mantık ve anlam dışı bir ifade! 


“TeNRİ TeG TeNRİDE BOLMuŞ TÜRK BİLGE KaGaN”  
(“Gök gibi gökte doğmuş, Türk Bilge Kağan” ) 
Orhun Yazıtları, Bilge Kağan Kuzey yüzü satır –1
Burada da “gök gibi gökte doğmuş“ ifadesi yeterince açıktır!


Türklerin “ Tengri “ ifadesini Kaşgarlı Mahmut şöyle bildirmektedir. 
“ kafirler göğe “tengri” derler. (Divanü Lügati’t Türk.lll, s. 376-378)


Manihaist ve Budistlere ait metinlerde “ tanrı ( Tengri ) “ adı Gök Türk metinlerdeki anlamıyla kullanılmakla beraber maddi varlık tasavvur edilen “ Tengri ( gök, sema )” ayırt edilmektedir, maddi varlık sayılan “Tengri” ekseriya “kök, gök” kelimesiyle ifade edilmektedir. (Wilhem Radloff, Türklük ve Şamalık, Örgün Yayınları,İstanbul,2012, s.221)


Gelelim çok Tanrıcılığın kanıtlarına...

Bunu savunurken unutulmamalı ki salt Türk tarihini değil aynı zamamda kadim Türk Mitoloji ve Destanlarını da araştırmak ve anlamak gerekir.



Altay Yaradılış Destanından;
Altay yaradılış destanlarından birinde şöyle denir:
“Ülgen yere bakarak, “Yaratılsın yer!" demiş.
Bu istek üzerine denizden yer türemiş.
Ülgen göğe bakarak "Yaratılsın gök" demiş.
Bu buyruk üzerine üstünü gök bezemiş.”
(Mustafa Erdem, “Kırgızlarda Dini ve Sosyal Hayat”,Türkler Ansiklopedisi, c.3, s.290, Ankara, 2002)


Madem tek Tanrı Tengri o halde Ülgen nedir ?

Kül Tigin Yazıtlarından;
Bilge Kağan şöyle der:
“UMaY:TeG:ÖGüM:KaTUN:KUTıDA:İNiM:KÖLTiGİN:eR:aT:BOLDi:.”
(Umay gibi anam katun kutunda, kardeşim Kül Tigin, er adı aldı.)
(Kül Tigin Yazıtı, D.31)
(Hüseyin Namık Orkun, Eski Türk Yazıtları 1, s.44, Devlet Basımevi, İstanbul 1936)


Buradan Bilge Kağan’ın annesini Umay’a benzettiğini ama bunun ötesinde kut’u Umay’dan aldığını öğreniyoruz. Böylece Umay, bereket tanrıçası olmanın yanında kut’un kaynağıdır.


Bilge Tunyukuk Yazıtlarından;
“Teñri Umay, iduk yer sub, bana berdi erinç.” 
(Umay Tanrı, kutsal yer-su, bize yardım etti.)
(Tonyukuk Yazıtı, II Taş, Batı Yüzü, III satır)
(Mehmet Ölmez, Orhon-Uygur Hanlığı Dönemi Moğolistan’daki Eski Türk Yazıtları, Metin-Çeviri-Sözlük, s.181, BilgeSu Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara, 2013)


Talat Tekin ve Yaşar Çoruhlu’nun da bu okumayı kabul ettiğini görüyoruz. Bununla beraber Tunyukuk yazıtlarında ki bu kısım hakkında farklı okumalar da bulunmaktadır. Hüseyin Namık Orkun, “Tanrı, Umay, kutsal yer-su” şeklinde okumaktadır.
(Hüseyin Namık Orkun, Eski Türk Yazıtları 1, s.103, Devlet Basımevi, İstanbul 1936)


Muharrem Ergin de, Hüseyin Namık Orkun gibi Tanrı ve Umay’ı ayrı olarak okumaktadır. Ancak Muharrem Ergin, günümüz diline “Tanrı, Umay ilâhe, kutsal yer-su” olarak çevirmektedir. (Muharrem Ergin, Orhun Abideleri, s.41, Hisar Kültür Gönüllüleri e-kitap, 2003)


Kaşgarlı Mahmud dan;
Divânü Lugâti’t Türk adlı eserinde Umay ile ilgili çok ilginç bir ata sözüne yer vermektedir.
“Umayqa tapınsa ogul bulur” 
Yâni Umay’a taparsan, çocuğun olur.
(Kaşgarlı Mahmûd, Divânü Lugâti’t Türk, s.621, Kabalcı Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, Mayıs 2005)


Bahaeddin Ögel den;
Türklerin her dönemde tek tanrıcı olduğunu söyleyen isimlerden biri olan Bahaeddin Ögel, 
Yakut (Saha) Türkleri arasında Kün Toyun isimli bir Güneş Tanrısı’nın olduğunu söyler.
( Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi, 2. Cilt, s.48, MEB Yayınları, Ankara, 2001)


Ayrıca Hun devrinde güneşe adak adandığı, kanlı ve kansız kurban sunulduğu, dua edildiği bilinmektedir. Bahaeddin Ögel, Hun devrinde yaşayan çeşitli Proto-Moğol boylarının da güneşe kurban sunduğunu belirtir.
(Bahaeddin Ögel, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi 1, s.313, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1. Baskı, Ankara 1981).


Çolpan ya da Çoban Yıldızı, Türkler için önemli tanrılardan biridir. Genel olarak atların ve çobanların tanrısı olarak inanılır ve “Atların koruyucusu Çoban Tanrısı” olarak geçmektedir.
(Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi, 2. Cilt, s.82, MEB Yayınları, Ankara, 2001)


Yaşar Çoruhlu dan;
Hun, Kök Türk ve birçok Türk hanedanında hükümdar, her sabah çadırdan çıkıp, güneşi ululamakta ve ona tapmaktadır.
(Yaşar Çoruhlu, Türk Mitolojisinin Ana Hatları, s.23, Kabalcı Yayınları, 4. Baskı, İstanbul 2012)


Çolpan da, Güneş gibi dişileştirilmiştir ve böylece bir tanrıça olarak görülmüştür. Ancak Buryatlar, Solbon adını verdikleri bu tanrının, erkek olduğuna inanırlar. Bununla beraber Abakanlı kamlarda şöyle bir dua bulunmaktadır:… der 
(Yaşar Çoruhlu, Türk Mitolojisinin Ana Hatları, s.216, Kabalcı Yayınları, 4. Baskı, İstanbul 2012)


Emel Esin den;
Kök Türkler, Güneş için Kün Tengri demişlerdir.
(Emel Esin, Türklerde Maddi Kültürün Oluşumu, s.256, Kabalcı Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul 2006)


Çu’larda da Güneş, hükümdarlık sembollerinden biridir ve Güneş ayini, bahar ekinoksu ile beraber yapılır. Bahar ekinoksu, 21 Mart olduğu için buna bir çeşit Nevruz ayini diyebiliriz. Ayrıca bu ayin sırasında bir öküz yakılarak, Güneş’e kurban olarak sunulurdu.
(Emel Esin, Türk Kozmolojisine Giriş, s.147, Kabalcı Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul 2001)


Mihály Hoppál dan;
Günümüzde Saha Türkleri arasında “Gün selamlama” duası olarak her sabah, güneş doğarken tekrarlanmaktadır.
( Mihály Hoppál, Avrasya’da Şamanlar,s.267, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2012)


Kök Türkler, Güneş için Kün Tengri demişlerdir.
(Mihály Hoppál, Avrasya’da Şamanlar, s.21, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2012)


Herodotos dan;
İskitlerde de güneşe tapınma oldukça yaygındır. Ünlü Yunanlı tarihçi Herodotos’un ifadeleri bu konuda şunları söylemektedir:

“Tapındıkları biricik İlah, Güneştir. Ona atları kurban ederler ve bu suretle İlahların en süratlisine ölümlü mahlukatın en süratlisini sunduklarına inanırlar.” 
(İlhami Durmuş, İskitler, s.111-112, Kaynak Yayınları, İstanbul, Temmuz 2007)


İskitlerin dini inancı da onların kimliğini belirlemede önemli bir yer tutuyor. Yazılı belgelerde yalnız Karadeniz'in kuzeyindeki bozkırlarda yaşayan ve Greklerle de teması olan İskitlerin panteonu (tanrılar alemi) hakkında sınırlı bilgiler bulunmaktadır. Herodotos İskit dilinde Hestia'ya "Tabiti", Zeus'a "Papaios", Toprak'a "Api", Apollon'a "Oifosyros", Göksel Aphrodite'ye "Artimpasa", Poseidon'a "Thamimasadas" denildiğini bildirmektedir. 
(Herodotos, IV. 59 ) (Doç. Dr. İlhami Durmuş, İskitlerin Kimliği)


Herodotos'un verdiği bilgilerde İskitler'in Türklüğüne dair açık işaretler bulunmaktadır. Başlıca, Papaios (Gök Tanrısı), Apia (Yer Tanrısı) ve Tabiti (Ev ve Aile Tanrısı) olmak üzere üç tanrı bulunmaktadır. Eski Türklere ait bütün eski kaynaklar Gök Tanrısı (Tengri) ile Yer Tanrısı (Yersub)'nın varlığından bahsediyor. 
(S. M. Arsal, a.g.e., s. 10.) (Doç. Dr. İlhami Durmuş, İskitlerin Kimliği)


Bilge Kağan yazıtında "Yukarıda Türk tanrısı ve mukaddes Yer Sub'u" ibaresi geçmektedir. 
(M. Ergin, Orhun Abideleri, İstanbul 1991, s. 78.) (Doç. Dr. İlhami Durmuş, İskitlerin Kimliği)


Bu iki Tanrıdan başka Türklerde bir de Umay adında ev hayatına ve çocuklara bakan bir tanrıça bulunmaktaydı. İskitlerin Tabiti adını verdikleri tanrıça fonksiyonu itibariyle eski Türklerdeki Umay'a tekabül etmektedir. 
(S. M. Arsal, a.g.e., s. 10.) (Doç. Dr. İlhami Durmuş, İskitlerin Kimliği)


Wilhem Radloff dan;
Türkler tüm tanrılarına kanlı, kansız kurbanlar sunarlar, adaklar adarlar, algışlar (dualar) edilir ve tapılırdı. 
[Wilhem Radloff, Türklük ve Şamalık, Örgün Yayınları, İstanbul,2012]


Başkurtları müşahede eden İbn Fadlan Başkurtların dini hakkında verdiği malumattan anlaşıldığına göre bu kavim on iki tanrıya inanmaları bugünkü Yakutların Ürüng Artoyon ve Altaylıların Ülgen hakkındadaki tasavvurlarından faklı olamamıştır. 
[Wilhem Radloff, Türklük ve Şamalık, Örgün Yayınları,İstanbul,2012]


İbn Fadlan dan; Oğuzlar ve başka Türk halklarının ne kadar putperest olduklarını ki İbn Fadlan Kaşgarlı Mahmuttan önce ifade etmiştir.


Tek Tanrıclığı Savunan Akademisyenlerimizin Çelişkileri

Prof. Dr. Bahaeddin Ögel, İslam’dan önce Türklerin tek tanrıya inandığını söylemekle beraber Kök Tengri’nin üzerinde “Kan (Han) Tengri”nin bulunduğunu söyler. Her ne kadar Ögel, böyle diyerek kendi tek tanrı iddiasını çürütmüş olsa da, Kök Tengri’nin gerçek anlamda bir tanrı olmadığını söyleyerek, iddiasını güçlendirmeye çalışmaktadır . [Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi, 2. Cilt, s.12, MEB Yayınları, Ankara, 2001]


Yine diğer bir Türkologlarımızdan Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu ise, “Türk Milli Kültürü” adlı eserinin, “Eski Türk İnancı” kısmında kitabelerde Umay isimli bir tanrıçanın adının geçtiğini yazar. [İbrahim Kafesoğlu, Türk Milli Kültürü, s.302, Ötüken Neşriyat, 16. Basım, İstanbul, Kasım 1997]


Buna rağmen kitabının ilerleyen bölümlerinde eski Türk inancının tek tanrı inancı olduğunu söylemekte bir sakınca ve çelişki görmez. 


Hikmet Tanyu’nun Tengri inancının, bir peygamber vasıtası ile mi bildirilmiştir, sorusuna “Bunun tespiti bugün ele alınan kaynaklara göre mümkün değildir. Fakat Kur’an-ı Kerim’de her ümmete peygamber gönderildiği bildirilmiştir cevabını vererek, İslami kaynaklar üzerinden hareket ettiğini göstermektedir. 
[Hikmet Tanyu, İslâmlıktan Önce Türklerde Tek Tanrı Dini, s. 181, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, no. 148, Ankara 1980]”


Yine akademisyenlerimizden ve Türk Halkbilimcisi olan Dr. Yaşar Kalafat, bir ifadesinde “Tengricilik ile Şamanizmi eş tutmak Hikmet Tanyu gibi birçok otoritenin tek tanrılı olduğu üzerinde durdukları Tengricilik’i büyücülükle eş anlamda tutmak olur” demektedir. [Yaşar Kalafat, “Geçmişten Günümüze Türklerde Din ve İlgili Bazı Meseleler” Serhat Kültürü Dergisi /Çobanoğlu Özel Sayısı, Ocak-Şubat 2006, s.30-33]


Burada Dr. Yaşar Kalafat’ın Şamanizmi, büyücülük olarak ve küçük gördüğü apaçıktır Bu tarz bir bakış açısı ile konun bu şekilde bilimsel anlamda ve ciddiyetle ele alınması mümkün gözükmemektedir.


Tüm bu açıklamalar ve kaynaklardan sonra (yanlış anlaşılmasın elbette sizin araştırmalarınıza, yaşam tarzınıza ve ailenize saygım vardır) salt sizin aile büyüklerinizden edindiğiniz bilgiler ışığı karşısında Türk tarihini kaleme almış akademisyenlerin ve bilinenler ortada iken hangisinin daha makul ve mantıklı geldiğini sorgulamak lazım.


Tengriciler Kamlığı (Şamanizmi) kabul etmemelerinin ve Türklere uygun olmadığını savunmalarının ana nedeni ise çok tanrılı inancı yatmaktadır. Sunduğum ve paylaştığın tüm bu kaynaklar ışığında hala benim Türk felsefesi üzerine bir şey öğrenemediğimi düşünüyorsanız bunu gerek size gerekse okuyacaklara bırakıyorum.


Son söz olarak da bu inanç kısmında amacımın hiçbir şekilde herhangi bir Türkün inanç sistemini sorgulamak veya yargılamak değil aksine kişilerin inançlarının yine kişilere özel olduğunu ve herkesin inancı ne olursa olsun birbirlerinin inançlarına saygılı olmak zorunda olduğunu ifade etmeye gayretindeyim.


Bu anlamda kişileri inandıkları inançları doğrultusunda, inandığı inancının milliyetçiliğini yapmadığı sürece, kişilere, toplumlara dayatmadığı, yargılamadığı ve aşağılamadığı sürece inancında özgürdür. Araplara ve inançlarına ise malum sebeplerden ve Türk kültürünü yok ettiğini düşündüğümden hiçbir zaman onaylamayacağımı belirtmek isterim.


Esenlikler dilerim.
Mete Biricik
Bilinmeyen Türk Tarihi 






Biçiktu-Boom Kaya Resmi
Altay Kaya Resimleri A.İ.Martinov
Rusçadan çeviren : Prof.Dr. Z.Bağlan ÖZER / PDF









"Hayatınız hangi Tanrı’ya diz çöktüğünüze bağlıdır."
Vergilius


"Hristiyanlaştırma döneminden önceki Saha inancını araştırmak, doktora tezimin temel konusu olmuştur. Türk ulusunun efsanevi anası olan “kurt”; bana rüyamda: “Bundan sonraki hedefin Töre Bilimi’ni araştırmak olacaktır” – demişti. Sahalar “Kurt Tanrının oğludur’’ diye boşuna dememiştir. O beni manevi bir dünyaya götürdü... Her uzaklaştığım an, Tanrı kelimesinin sadece “Gökyüzü” manasını değil, “Geniş Evren” ve “Kutsal Güç” manalarını da taşıdığını, bunun bütün anlamları içine aldığını, canlı olan her şeyin bunu kabul ettiğini ve buna göre yaşadığını anlamıştım. Bu sebeple Tanrı bilincini sadece “Kut-Sür”* gelişmesini değil, doğa kanunlarını; adaletli olmayı ve insan olmayı öğreten 
Büyük Güç olduğunu öğrenmiştim.

*“Kut-Sür”- Bu insan varlığının en önemli kavramı olarak tanımlanmalı. Açıklaması “İnsan varlığı ve insanın yarattığı varlıklar” bölümünde verilecektir. Tanrı bilinci, Eski Hunlar’da, Türkler’de ve Moğollar’da yayılmış, adaletli bir devlet kurmalarında önemli yer almıştır. Fakat Tanrı’ya tapınan diğer milletler O’na farklı isimler verseler de, tek bir Tanrı’dan bahsettikleri o milletlerin mitolojileri ve geleneklerinde görülmektedir. Bu bilincin çok eski köklere dayandığını, Polinezya ve Mikronezya’da yaşamış olan insanların mitolojisinde “Tangaroa”, eski Sümerlerde “Dingir (Tingir)” (M.Ö.3-4 bin yıllarında) kavramlarının olması kanıtlanmaktadır. Tanrı bilincinin, kaynaklara göre 6 bin yıl önce var olduğu ve “Budizm, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam”dan daha eski olduğunu bilimsel olarak tarihçiler tarafından kanıtlanmıştır."

Saka Türklerinden Sayın Ludmila Egorova'dan
"Töre Bilgileri
Saha Türklerin Kültür Örneği"






Şamanizm ve Doğa
Timur B.Davletov
02.04.2016 - Cumartesi Saat:17:30
Beyoğlu Kültür Sanat
İstiklal Cad. Hazzopulo Pasajı 116 
Beyoğlu - Taksim / İstanbul




Timur B. Davletov: video
Şaman Kültürünü Yeniden Okuyabilmek
Being Able to Read Shaman Culture Again




ilgili









Teşekkürler Mete, Ludmila, Timur ve Özgür
SB