Baybars, Bundukdar

Blown and tooled, with fired enamels and gold, height 19 cm

Egypt or Syria, late 13th - early 14th century AD

Enamelled glass stand featuring a #Mamluk princely blazon of courtly office (bow and two arrows, for a "bunduqdar", or Keeper of the Bow), with Chinese-style lotuses and phoenixes and bands with processions of real and mythical quadrupeds.

The Al-Sabah Collection

* Bunduqdar - Bundukdar was used by the Mamluk - #Kipchak #Turks as a title.

- Baybars I (1223-1277), full name; el-Melikü’z-Zâhir Rüknüddîn es-Sâlihî el-Bundukdârî, was the kağan (kaghan) of the Mamluk Turkish State, which was called as "Dawlat al-Turk (State of Turk)" or as "Dawlat al-Turkiyya (Turkish State)", who ruled (1260-77) in Egypt and Syria. So, the two arrows means = Keeper of Two Lands. And Turkish male name Baybars means "bay  -rich person, noble, sir" , "pars/bars - leopard, panther".

SB

#ArtofTurks

#art

#Turks

PS: A note to Mr. Alami;

It may be the Fatimid period, but it's a Mamluk, i.e. Kipchak-Turk Art. Even the "cup" (the Kipchak Tamga-sign) on it says "I'm Turk", along with "Art of the Steppes."

Example: Mamluk Armor with the "cup" tamga, 1428/43

Halıları boyayan sanatçı

 

'Büyük Bozkır Kraliçeleri'ni halılar üzerine boyayan sanatçı

Assel Sabyrzhanovna / 2023

"Herkes Tomiris'i, Aliya Moldagulova'yı tanıyor. Ama unutulmuş kahraman kızlarımızdan kaç tane var? Örneğin, birçok kişi Gaukhar Batyr (1700-1756), Aibike Batyr (Aybike Batur), Suyunbike (Süyün Bike 1516-1557) ve Bopay'ı (1690-1780) bilmiyor. Genç Kazak kahraman kızlarına, tarihimizdeki güçlü kadınları göstermek istedim."

link:

Heroic mothers of the great steppe

Author: Айнур Жумагазина

Qazaqstan History - link

İştumegü / Astyages

Astyages (İştumegü), 35 yıllık saltanattan sonra (MÖ 550'de) torunu Büyük Kuruş/Kiros (Cyrus) tarafından tahttan indirildi ve böylece şimdiye kadar efendi olan Medler, Ahameniş (Pers) boyunduruğu altına girdi ve Pers dönemi başladı.

Nabonidus Kroniği*:

[6. Yıl: Ištumegu] (ordusunu) topladı ve fetih için Anšan [Pers] kralı Kyrus'a karşı yürüdü [... Ordu İştumegu'ya [Astyages] isyan etti ve esir alındı. Onu Kyrus'a teslim etti. ([...]) Kyrus, kraliyet şehri Agamtanu'ya [Ekbatana] yürüdü. Gümüş, altın, mallar, mülk, [... Agamtanu'dan ganimet olarak Anşan'a götürdü.

- İştumegu, İştümegü = ?! İlginç bir isim...

- Anşan = Tall-e Malyan. Sumerce Anşan-ki (Tuva'daki Arjan/ Arzhan/ Aržan adına benzer bir adı var!). Anşan kenti Ahamenişler tarafından ele geçirilmeden önce "Pars/Fars" bölgesindeki Elamların merkezi kentlerindendi.

- Bölgenin adı Türkçe; Pars > Pers > Fars' dönüştü.

- İştumegu (Astyages) Med kralı Siyaksares'in (Cyaxares) oğluydu. Lidya kralı Alyattis ile Siyaksares savaşmış ve güneş tutulmasıyla** savaşa son vererek kan andıyla barış yapmışlardı.

Mehmet Bayrakdar' göre İştumegu/Astyages (ö. MÖ 550) = Alp Er Tonga. 

Ancak Siyaksares'in öldürdüğü Saka liderlerinden biri de olabilir. Yani ?!;

Med Siyaksares (ö MÖ 585) İskit önderlerini öldürdü.

Med İştumegu Tonga(ise) Kiros öldürdü.

Saka Tomris'in oğlu Sparga'yı Kiros öldürdü.

Ahameniş Kiros'u Tomris öldürdü.

Ancak, İştemegu'nun Tonga olması olası değil, çünkü Alp Er Tonga MÖ 7.yy'da yaşamıştı. Ayrıca Tonga/Bartatua'nın babası (?) ya da önceki lider İşpakaya Esarhaddon tarafından öldürülmüştü;

* İşpakaya  (Spakaya) // Asur kralı Esarhaddon 676'da öldürdü

* Bartatua (İşpakaya'nın oğlu olabilir) - MÖ 679- 658/9 = Alp Er Tonga

Asurlara karşı Kimmerlerle ittifaklık.

Tonga, II.Sargon'un torunu Esarhaddon'un kızıyla evlenir. Oğlu Madyes doğar- Medlere karşı ittifak.

Bu dönemde Urartu kralı II.Rusa da diğer İskit liderleriyle ittifaklık kurar.

Bartatua oğlu Madyes ise (dayısı) Asur kralı Esarhaddon'un oğlu Aşurpanipal ile ittifaktır.

* Madyes/Madues, (ö MÖ 625) 

"Milattan önce 625 yılında Tonga Alp öldükten sonra Turan imparatorluğunu Amurg, Melike Tomars (Tomris) ve Şu adlı hanların yönettiği bilinmektedir... Turan kızlarının idolü olan Tomars'ın Tonga Alp'ın torunu olduğu söylenmektedir." Turgun Almas - Uygurlar

SB

İlginç bir link: Gahraman Gumbatov "Antik Çağ Türk Boylarının Yaşamından"

* Babil Kronikleri serisinin bir parçası, MÖ 556-539 arasını kapsar. Nabonidus Mezopotamya'nın son yerli hükümdarıdır. Babası Yeni Babil kralı Nabu-Balatsu-İqbi. (Nabu'nun Asur kralı II.Sargon'un torunu Esarhaddon'un oğlu olduğu iddiası vardır) Annesi Harranlı Adad-Guppi'dir.

** MÖ 585'deki güneş tutulmasını Miletli Thales hesaplamıştır, ancak o bunu kendi başına hesaplayabilecek gökbilimsel bilgilere sahip değildi. Bunları Mezopotamya'dan (Sumerliler güneş ve ay tutulmalarını hesaplamıştı) etkilenen Mısır'da öğrenmişti. Derler ki Mısır-603'teki güneş tutulması sırasında kendisi Mısır'daydı. Grek olmayan Miletli Thales Kadmos'un soyundan gelir. Ancak Kadmos için "Fenikeli" ya da "Mısırlı" derler. Oysa, Ay (İo)'ın soyundan olan Kadmos Anadolulu, Grek olmayan "Kar"lardandır (Karya/Karia). Baba Dağ'ın (Denizli) eski adı da Kadmos'tur.

SB - Turova ve Saka Türkleri, kitabından

Saka ve Med Türkleri

Orat, Ortak

 

"Selleis Irmağı kıyılarından Arisbe'den kocaman kızıl atların getirdiği Hyrtakesoğlu Asios."

(İl. 2:839)

* Kocaman Kızıl Atlar = ORAT, donları al ile doru arasında olan atlar.

* Hyrtakes/Hyrtakos/Hyrtakus (ὑrtakídis//Ὑρτακίδης) = URTAK - ORTAK/G

* Asios = ASİ, AS/Z TÜRKLERİ

Heredot; "ASYA adı da Prometheus'un karısından gelir, ama Lidyalılar bu ada sahip çıkma isterler; ASYA, derler, adını Prometheus'un karısı olan ASİA'dan değil, MANES oğlu (Cotys) KOTUZ'un oğlu olan ASİAS'ın adından almıştır. Bu ASİAS adını SARDES boylarından birisi olan ASİAD'lar da taşır."

* Titan Japetos (Iapetos/Yapetos) oğlu Prometheus = Ata Yafes oğlu (Pro-)MED(-eus) = Med Türkleri / Ateş / Kamlar

* Manes = Manas (Türkçe)

* Cotys, Kotus = Kotuz (Türkçe)

* Sardes/Sardeis = Doğu'da Sparda, Babil kaynaklarında Sapardu, Elam yazıtlarında İşbarda. Saka Türklerinde bir Kağan adı; İşbara. Manas destanında "Sart, tüccar, kervanbaşı", Lidya'nın başkenti Sardes/Sart'ın da "Büyük Kral/Kervan Yolu" başlangıcı olması. İlginç olanıysa "Sardes" adının ilk kez MÖ 7.yy'da yaşamış olan Sappho'nun şiirinde görülmesi, öncesi yok. Yani Sard(-es) adını Saka Türkleri vermiş oluyor. Çünkü o dönemde "Ahamenişler"in Anadolu'da olmamasını bırakın henüz "doğmamış"lardı bile. 😉

SB / Turova ve Saka Türkleri

NOT: Saka kralı Azes'in obasına da "Asii, Asiani" denilirdi.

***

"Asius, son of Hyrtacus, whom his horses tawny and tall had borne from Arisbe, from the river Selleïs." (Iliad, 2:840)

Gr:"ἄsios ὑrtakídis ὃn ἀrísbithen féron ἵppoi aἴthones megáloi potamoῦ ἄpo sellíentos. (Ἄσιος Ὑρτακίδης ὃν Ἀρίσβηθεν φέρον ἵπποι, αἴθωνες μεγάλοι ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος.)"

* Tawny and tall horses = ORAT (Tr. etymology),  red chestnut coloured horses.

* Hyrtakes/Hyrtakos/Hyrtakus (ὑrtakídis//Ὑρτακίδης) = U/ORTAK/G (Tr.etymology), co-workers, partner.

* Asios (ἄsios//Ἄσιος) = ASI, AS/Z TURKS.

The tribe of the Scythian/Saka-Turk of king Azes is called;  ‘Asii, Asiani’.

Herodotus; ‘...ASIA after the wife of Prometheus;​ yet the Lydians claim a share in the latter name, saying that ASIA was not called after Prometheus' wife ASIA, but after ASIES, the son of COTYS (Kotus), who was the son of MANES, and that from him the ASIAD clan at SARDIS also takes its name.’

* Titan Japetos (Iapetos)' son Prometheus = Ancestor (=Ata,Tita, Tr etymology) Yafes son (pro-) MED (-eus = the suffixes -eus is not Greek, but Anatolian origin), Med/Media Turks. Yafes (Japetos/Iapetos is also considered by the "Holy books" as the ancestor of the Turkish tribes.

* Manes = MANAS (Kyrgyz Tr.), Leader/hero name and epic "Manas Saga" or "Epic of Manas".

* Cotys = KOTUZ (Tr.etymology), Tibetan ox, wild bull.

* Sardis/Sardes/Sardeis = As "Sparda" in the East sources, "Sapardu" in Babylonian, "Ishbarda" in Elamite inscriptions. The name of a khan (kagan) among Saka Turks is "Işbara". In the Manas saga, "Sart" is a "merchant, caravanbashi" . The capital city of Lydia, Sardes/Sart is also the beginning of  "Great King Road / Caravan Road". The interesting thing is that the name "Sardes" was first used in 7th c BC, in the poetry of Sappho, not before. In other words, Sard(-es) is given name by the Saka Turks. Because at that time, let alone the fact that the "Achaemenis" were not in Türkiye (Anatolia / Asia Minor), they were not even "born" yet.

SB.

Türk Sembolleri - Turkish Symbols / Book

 

Türk Sembolleri. Hun Dönemi Türk Motif ve Sembollerinin Sanat ve Hayata Yansımaları

Turkish Symbols. Reflections of Hun Period Turkish Motifs and Symbols in Art and Life

Doç. Dr. Gözde Sazak (İstanbul Üni.) // PDF:

Hun dönemi Türk motif ve sembollerinin sanata ve hayata yansıması, Selçuklu İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti'nde varlığı görülmüş; Türk milletinin ve devlet kurumlarının sanatta ve hayattaki yansımaları, sırları damarlarımızdaki asil kanda varlığını sürdürmüştür.

Tezimizin sonucu, bir kartalı andıran anlamlar zincirini, bir çarkıfelek figürü gibi birbirinin içini doldurarak daire çizen bir bütün olarak görmeye çalışmaktadır. Türk tarihinde binlerce yıldır tekrar eden kut-alp motifi, Türk kültürünün aynasıdır. Türk töreninde olduğu gibi, sabit anlamların birbirini takip etmesi ve bütünü tamamlamasıyla sabitlenen ulusal ruh.

Pazırık 5 Kurgan'daki yukarıda bahsedilen arkeolojik buluntular, o dönemin kutsal-alp'i Hun Hakan'ın milli ruhunun, daha yakın bir zaman olan Yavuz Sultan Selim'in kutsal-alp'inde görülen ayna olmaya devam ettiğinin kanıtıdır.

Tezimizin önerisini kanıtlamak için Pazırık Kurganları (MÖ 4.-6. yüzyıl), Noin Ula Kurganları (MÖ 2. yüzyıl - MS 1. yüzyıl) ve Nagy Szent Miklos kazı alanı (MS 4.-5. yüzyıl) olmak üzere üç ayrı kurganı inceledik. Farklı bölge ve zaman dilimlerinden olmalarına rağmen, motif ve sembollerin sürekliliği nedeniyle seçilmişlerdir.

ENG:

Turkish Symbols. Reflections of Hun Period Turkish Motifs and Symbols in Art and Life

Assoc. Prof. Dr. Gözde Sazak.// Full PDF:

Istanbul University, Research Institute of Turkology, Türkiye, 2022

The Hun period of Turkish motifs and symbols are reflected in art and life and their existence has been seen throughout the Seljuk Empire, Ottoman Empire and the Republic of Turkey; in art and life the reflections of the Turkish nation and its state institutions, and secrets are available for existence in the noble blood in our veins.

The result of our thesis attempts to see the chain of meanings, which is like an eagle, as a whole, drawing a circle by filling each other like a passionflower figure. The kut-alp motif, which has been recurring for thousands of years in Turkish history, is the mirror of the Turkish national spirit, which, as in the Turkish ceremony, is fixed by the fact that fixed meanings follow each other and complete the whole.

The aforementioned archaeological finds from Pazyryk 5 Kurgan serve as proof that the national soul of the sacred-alp Hun Hakan of that period, continues to be the mirror seen in the sacred-alp of the a more recently time in Yavuz Sultan Selim.

In order to prove the proposal of our thesis, we examined three individual kurgans, namely Pazyryk Kurgans (4th-6th BCE), Noin Ula Kurgans (2nd century BCE - 1st century CE), and Nagy Szent Miklos excavation area (4th-5th CE). Although they are from different regions and time periods, they were chosen because of the continuous of motifs and symbols.

TÜRKLER / TURKS

Tang Türkleri

Tang Dönemi (618-907)

Pars (ya da Çita?) ile Atlı Avcı / Prenses Yongtai Mezarı (706),

Qianxian, Shaanxi Eyaleti, 1960/2'de bulundu / Shaanxi Tarih Müzesi

Tang Dynasty (618-907)

Mounted Hunter with cheetah / Princess Youngtai Tomb (706),

Qianxian, Shaanxi Province, 1960/2 / Shaanxi History Museum

"Çitalar genellikle iç korneadan burun köprüsünden ağza kadar uzanan lekeler ve belirgin siyah işaretlerle tasvir edilir; vaşaklar, siyah kürk tutamları olan dik kulaklarla gösterilir. Burada görülen hayvanın ne vaşağın dik kulakları ne de çita lekeleri vardır. Bununla birlikte, yuvarlak kulaklar karakteristik olduğundan ve vücut izleri aşınmış olabileceğinden çitaya daha yakındır." (Metropolitan Müzesi)

Benim tahminim ise bunun bir Pars olduğudur.

Tıpkı Selçuklu sanat eserindeki gibi.

Her iki eserde de atın kuyruğu düğümlüdür.

Evreni öldüren bir Alp

Kuyruğu düğümlü atı ve ongunu Pars

Kemer veya koşum takımı için bronz dekoratif levha

Selçuklu Türkleri, 12.-13. yüzyıl / Türkiye veya İran'dan,

Al-Sabah Koleksiyonu, Kuveyt

A Hero battling the dragon

His horse with knotted tail and his totem leopard.

Bronze decorative plate for a belt or harness

Seljuq Turks, 12th-13th century / from Türkiye or Iran,

Al-Sabah Collection, Kuwait

#ArtofTurks

#Turkish Art & Culture

Wolfram Eberhard’a göre “Wei sülâlesi ortadan kalktıktan sonra da Çin'de Türk kanı karışmıştır. Su (580-618) hatta Tang (618-907) sülâlesi kısmen Türk menşelidir.”

SB

____

ENG:

"Cheetahs are often depicted with spots and the distinck black markings that extend from the inner cornea down the nose bridge to the maw; lynxes are shown with upright ears with tufts of black fur. The animal seen here has neither the upright ears of the lynx nor the spots of a cheetah. Nevertheless, it is closer to a cheetah since the rounded ears are characteristic and the body marks may be worn away." (Metropolitan Museum)

My guess is that this is a Leopard.

Just like in the Seljuk art work 

In both works, the horse's tail is knotted, which is a tradition of the Turks.

According to Wolfram Eberhard, “After the Wei family disappeared, Turkish blood was mixed in China. The Su (580-618) or even Tang (618-907) family is partially of Turkish origin.”

SB

Çin ve Türkler / China and Turks

Karluk Türklerinin Tanglara karışması / Karluk Turks among Tang dyansty

Puyang Ejderha Mezarı

Çin'de bir ejderhanın en eski tasviri olan Puyang Ejderha Mezarı, Yangshao kültürü

"1987 yılının Haziran ayında Henan Eyaleti'ndeki Puyang şehrinde neolitik döneme ait bir mezar keşfedilmiştir. Mezarda yatan kişinin iskeletinin her iki yanında istiridye kabuklarından oluşan iki büyük mozaik yer almakta olup, doğuda bir ejderha, batıda ise bir kaplan figürü bulunmaktadır. Antik Çin'de gece gökyüzünde ana yönlerde dört dev takımyıldızı hakimdir ve her birinin bir hayvanı temsil ettiği düşünülmektedir. 

Bu dörtlü, Doğu'yu temsil eden Masmavi Ejderha, Güney'i temsil eden Kırmızı Kuş, Batı'yı temsil eden Beyaz Kaplan ve Kuzey'i temsil eden Siyah Kaplumbağa'dır.

Puyang mezarında bulunan iki istiridye kabuğu mozaiğin gerçek yıldız konfigürasyonlarını, yani ana yönlerden ikisinin ilkel takımyıldızlarını, Doğu'nun masmavi ejderhasını ve Batı'nın beyaz kaplanını tasvir ediyor olabileceği ileri sürülmüştür. Puyang mezarı radyokarbonla milattan önce 5.000 yılına, Yangshao boyalı çanak çömlek örnekleri ise milattan önce 5.000 ve 6.000 yıllarına tarihlendirilmiştir. Buradan Çin astronomik gözlemlerinin milattan önce en az 5.000 yıl önce başladığı sonucuna varıyoruz."

Kaynak/Source: East-Asian Archaeoastronomy: Historical Records of Astronomical Observations of China, Japan and Korea. By Zhenoao Xu, W. Pankenier, Yaotiao Jiang (2000)

Puyang Dragon Burial, with the earliest depiction of a Dragon in China, Yangshao culture

"In June 1987, a neolithic tomb was discovered in the city of Puyang, Henan Province. On either side of the skeleton of the tomb occupant there are two large mosaics formed by clamshells, with the figure of a dragon on the east and that of a tiger on the west. In ancient China, four giant constellations dominated the night sky in the cardinal directions, each thought to represent an animal. 

The four are, the azure dragon respresnting the East, the red bird for the South, the white tiger for the West, and the black turtle for the North.

It has been argued that the two clamshell mosaics found in the Puyang tomb may depict actual stellar configurations; that is, the primitive constellations of two of the cardinal directions, the azure dragon of the East, and the white tiger of the West. The Puyang tomb has been radiocarbon dated to 5.000 years BP and the samples of Yangshao painted pottery to 5.000 and 6.000 BP. From this we conclude that Chinese astronomical observation began by at least 5.000 years BP."

SB Note:

In old Turkish direction system, geographical directions were indicated by colors.

White (AK) - West (Akdeniz = Mediterranean)

Black (KARA) - North (Karadeniz = Black Sea)

Blue (GÖK = sky) - East (Gök Deniz/Hazar Denizi = Caspian Sea)

Red (KIZIL) - South (Kızıldeniz = Red Sea)

(which I shared earlier // daha önce paylaşmıştım)

Türk kültüründe yönler renkler ile belirtilmiştir.

Beyaz (Ak) - Batı (Akdeniz = Mediterranean)

Siyah (Kara)- Kuzey (Karadeniz = Black Sea)

Mavi (Gök) - Doğu (Gök Deniz/ Hazar Denizi = Caspian Sea)

Kızıl - Güney (Kızıldeniz = Red Sea)

SB

Efesli Kallinos

 "Barış döneminde yaşadığınızı sanıyorsunuz,

her zaman yaptığınız gibi..."

Efesli Kallinos (Callinus, MÖ. 690)

İskitlerin (Hunlarla soydaş) Efes'i tehdit ettiği dönemde yazmış

Gençler, daha ne kadar küçüleceksiniz?

Ne zaman biraz cesaret göstereceksiniz?

Dostlarınızla yüzleşmeye utanmıyor musunuz?

Korkak rolünü mü oynamayı düşünüyorsunuz?

Barış döneminde yaşadığınızı sanıyorsunuz,

her zaman yaptığınız gibi;

Ama ülkeniz savaşın pençesinde,

Bir adam ile bir silaha ihtiyacı var.

Ve bir adamın işi artık düşmanla savaşmaktır,

düşerken birini daha öldürmek için;

Ve düşmanla ölümüne savaşmak senin için bir şereftir.

Ülkeniz çağırdığında.

Ülkenin ne olduğunu düşünüyorsun?

Evin, çocukların ve eşin,

Arkadaşların, sevgililerin ve yoldaşların;

Hayatınızı oluşturan her şey.

Küçülen adam hiç düşünülmez,

hiç özlenmez;

Ama savaşan çocuk herkesin sevgilisidir;

ve düşerse anısı çok değerlidir.

Evet, ülkesinin kalbine acı verir,

cesur bir adam tozu dumana kattığında;

Ama yaşarsa, halkı için bir tanrıdır,

O, güvendikleri bir güç kulesidir.

Examiner (Launceston, Tas. : 1900 - 1954) Gazetesi,  Salı 15 Haz 1915 

sayfa 6 "THE FIRST RECRUITING SONG (ILK ASKERE ALMA ŞARKISI)"

1893 Orjinal Çeviri

"Kılıç ve ok toprağımızı mahvederken...."

SB

ek:

Türkeli'nde Nestor inancında olan Türklere ait bir yazıt.

Nike gibi iki melek taşı süslemekte

Tulpar

 

"Tulpar dünyanı birevü buççagında busa da, öz yılkısın tabar."(Kumuk Türkçesi)

"Tulpar dünyanın bir köşesinde olsa da, kendi sürüsünü bulur."

* Celsus Kütüphanesi - MS 2.yy / Efes

Ön cepheden detay "Tulpar = Pegasus" ile birlikte adı Grekçe olmayan Bellerophon.

Turovalıların müttefiği Lukkalı Sarpedon Pelasglı Poseidon oğlu Bellerophon'un soyundan gelir. Tulparlı (Pegasus) mitolojik hikayesi Likya'da geçer. Bellerophon Pegasus'u yakalar ve Chimera (Khimera)'yı Yanartaş (Çıralı-Kemer)'da öldürür. Khimeralar Etrüsk ve Saka sanatında da görülür.

* Saka Türklerinin Tulpar'ı

Altın plaka, MÖ 4.yy, Chertomlyk Kurganı / Kırım

Keçe üzerine işleme, MÖ 4.yy, Berel Kurganı / Kazakistan

* "sözde" Kelt Tulpar

TULPARLI BOYUNLUK

Boyunluğun bitiminde toynaklar görülmekte.

Vix Kurganı, MÖ 500

Kuzey Burgundy/Chatillion-sur-Seine

Geç Hallstatt erken La Tene dönemine ait arabalı bir kurgandan çıkan buluntular ithal olduğu kadar yerlilere ait eserlerdi. Tork olarak adlandırılan Tulparlı altın boyunluk ithal olmalı (her ne kadar, yerel olarak üretilmiş, ama Akdeniz özellikleri taşır, deselerde!). Çünkü Keltlerin böyle ince bir esere imza atmaları (o dönem için) çok zordur ki hem Hallstatt hem de La Tene'de İskit/Saka izleri (ve kurganları) görülür. Kurgandaki ceset 35 yaşlarında bir kadına aitti ve Vix Prensesi olarak adlandırıldı.

"Akdeniz'den ithal edilen ürünler tepe kaleleri ve prens mezarları dışında nadiren bulunduğundan, sıradan halkın bunlara erişimi gerçekten de nadir olmalıydı. Bu lükslerin bedelinin nasıl ödendiği belirsizdir. (...) Hallstatt zanaatkârları Akdeniz metal işçiliğinden dekoratif unsurları ödünç alıp uyarlamış ve bunları yerli ve İskit etkilerinin zengin bir karışımıyla birleştirerek Kelt sanatının ortaya çıkışını işaret eden kendilerine özgü geometrik, bitkisel ve hayvansal süslemeler yaratmışlardır. " - John Haywood

SB

Olimpiyatlar ve Pelops

 

"Saka" Pelops Hippodamia ile zafer turu atıyor, (MÖ 1.yy-MS 1.yy, Metropolitan müzesi)

"Lidyalı" dedikleri Tantalos'un oğlu Pelops.

Anadolu'dan Mora yarımadasına göçüp (ya da kovulup) oraya adını bırakan Pelops (Peloponesse).

"Lidyalılar"ın kökeni Pelasg boyu Maionialılara (Mayonia/Meonie) dayanır ki Mora'nın yerlileri de Pelasglar'dır.

Manes/Manasoğlu Atus (Atys)'un oğlu Ludus (Lydus)'tan sonra Mayonialılar "Ludyalılar (Lidyalılar)" olarak anılmıştır. Manas ve Atus dönemi Turova Savaşı öncesi dönemine denk geldiği için de Ludus'tan geldiği söylenen Lidya adı savaş döneminde kullanılıyor olamaz.

Ayrıca, Pelops'un Mora'ya gitmesi Ahhiyavalıların Mora'ya yaptıkları göçleri düşünmemize sebeptir. Ahhiyava sözcüğü ikiye bölünür Ahhi > Akha - Yavan > İon olur ki Maionia sözcüğünde bile -İonia var.

Adı "Grekçe" olmayan Pelops'daki -op eki HA kökenli değil ki -oba sözcüyle ilgili görülüyor. Bu durumda adı Pel/Bel Oba olarak da okunabilir.

Pelops Mora'daki Elis kralı Oinomaos(Oynoma)'u araba yarışında yener ve kızıyla evlenir. Böylece iç güveyliği üzerinden bölgenin kralı olur. Ayrıca Aka Memnon ile Menelaos'un da atası olarak soy tablosunda gösterilir. Güya Pelops'un oğlu Atreus onların babası ya da dedesidir. İlginç olanı ise Girit Minotauros'u öldürüp Gelin Elene'yi de küçükken kaçıran Theseus da Pelops'un soyundan geliyordur.

Mora'nın batısındaki Kronos dağının yamacında kurulmuş olan Olympia Elis'in dini merkezidir. Dorlar Mora'yı işgal ettiklerinde, Zeus'un anayurdu saydıkları Teselya'daki Olympos'a istinaden buraya tapınak yaptırır ve adını da Olympia koyarlar.

Pelops'un at-arabası yarışıyla birlikte MÖ 776'da başlayan oyunlar Elis-Olympia'da her dört yılda bir Zeus'un onuruna düzenlenir. Köylü-soylu fark etmez, herkes oyunlara katılabilir. Ancak oyunlara katılanlar katışıksız "Grek" vatandaşı olmak zorundadır. Yani uluslararası bir yarışma değildir, kendi aralarında düzenledikleri polis (kent) çekişmeleridir.

Grekler bu "etnik" köken konusunda öyle katıdır ki Makedonyalı Amyntas'ın oğlu I.İskender'in (MÖ 495-450) yarışlara katılmasına Makedonyalıların "Grek" olmamasından dolayı izin vermezler. Ancak I.İskender'in "Grek" ve "Argos" sevgisi bu kararlarını gözden geçirmelerine sebep olur ki ona "Grek Sever" lakabı vererek katılmalarına izin verirler. Soyundan gelen "Büyük" İskender'in ölümünden sonra ise bu yarışlara gösterilen saygınlık azalır.

Grekler MÖ 2.yy'da Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altına girer ve oyunlarda değişiklikler yapılarak tekrar ayağa kaldırılır. "Grek" vatandaşı olma kuralı Romalıların da "Grek" sayılmasıyla yok sayılır. Romalılar yarışlara sirk ve gladyatör oyunlarını ilave eder. Ama bu sefer oyunlar uluslararası bir nitelik kazanır ve gerçekten de Olimpiyatlara dönüşür. Öyle ki artık profesyonel sporcular karşı karşıya getirilir. Bu da amatör sporcuların yok olmasına sebep olur.

Sporcuların sendikaları kurulur, bahisler oynanır, şikeler yapılır ve hatta spor dünyası öyle bir güce erişir ki siyasete bile karışırlar. Savaşlar sırasında spor karşılaşmalarına ara verilince durma noktasına gelir. İmparator August döneminde ise tekrar ayağa kaldırılır ve araba yarışlarının başlatılmasıyla olimpiyat yarışlarına geri dönülür. Hristiyanlığın yayılması ve kabulü oyunlara da etkisini gösterir ve Doğu Roma imparatoru I.Theodosios tarafından 393'te yasaklanır. Tekrar başlaması (1896) için 1500 yıl geçmesi gerekmektedir.

Roma İmparatorluğu ile uluslararasına dönüşen olimpiyatlardan önce Türklerin uluslararası oyunlar düzenlediğini, öyle ki Grek vatandaşlarının MÖ 776'da başlattığı yarışlardan da 200 yıl önce, yani MÖ 1000'lerden beri uyguladıklarını biliyor muydunuz? Türkler Çinliler ile uluslararası sayılabilecek okçuluk ve binicilik yarışmaları yapardı.

Günümüzdeki Olimpiyatlar da amacından sapmış ve Roma sirkine dönüşmüş!

Ne zekilik, ne çeviklik, ne de ahlak kalmamış!

Paris 2024

SB

Etrüsk, sporcu fresklerden dolayı "Olimpiyat Oyunları Mezarı" olarak adlandırmışlar.

Ancak aslı cenaze oyunları olmalıdır.

Pelops Saka/İskit Başlığı ve Pantolonuyla