Sivas müzesinde bulunan gelin başlığı ve Orta Asya'dan bir Kam/Şaman
Her Ocak içinde üçer Şaman
The Carpet With Çiğe (Tick)
Milli Folklor Dergisi, 2011, Cilt: 12 - Sayı: 89
Yrd. Doç. Dr. Nuran SAY
Türkler birer estetik değer olan dokumalara, günlük hayatlarının her alanında yer vermiştir. Konya/ Ereğli/Çayhan da yaşayan Çayan-Çağan’ lara ait Çiğe (kene)’li halı da bu anlayışla üretilmiştir. Malzeme, renk, bezeme kullanımı ile tasar özelliği, dikkat çekicidir. Tarafımızca, ilk kez, yerinde tespit edilerek incelenmiştir. İsminden de anlaşıldığı üzere, beş ocak içine, ayrı ayrı üçerli gurup halinde, dans eden şamanlar, insanların evlerini kene’den korumak üzere yerleştirilmişlerdir. Bu özgün örnek, yaptığımız karşılaştırma sonunda, diğer halılarla benzerlik göstermemektedir. Soğuk yanı sıra, kötü ruh ve böceklerden de evi koruma amaçlı dokunan, çok değerli bir üründür. Ayrıca; geleneksel yapıya sahip olduğundan, bu yazımızla kültür tarihimizdeki haklı yerini almalıdır.
The Turks have given places to the weavings which are singly aesthetical worth in every area of their lives. The carpet named Çiğe’li (means with tick) which belongs to Çayan Turcomans who live in Çayhan, Ereğli, Konya was also weaved by this mentality. Material, color, ornamental use and design features are striking. This carpet was firstly determined and studied by us in its own land. As the name says (implies), the dancing shamans were placed ternate separately in groups in five hearths to protect the houses of human beings from ticks. This peculiar sample doesn’t show similarities with the other carpets according to the comparison made by us. It is a very valuable product which is weaved with the purpose of keeping the house against black souls and ticks also in addition to protect from cold. Moreover, it has to take its fully justified place in our cultural history through my article because of having the traditional structure.
