Etrüsk - MÖ 530-510, Vulci
Altes Museum - Berlin
* Müze "Ruhları cehenneme götüren iblis ya da harpy" olarak açıklamış...
Buradaki figür ise Harpy gibi 2 değil Kerübi gibi 4 kanatlıdır, yüzü ise Medusa'ya benzer ve Etrüsklerde Medusa kanatlıdır.
* Kerübi (Cherubin-Cherubs) dört kanatlı (bazen de dört yüzlüdür), tanrının korumaları, kolluk gücüdür. Etrafta uçarak günahın, yozlaşmanın ve ahlaksızlığın ulaşmasını engellerler, taht melekleri olarak da anılır.
Kanatlı Medusa - Etrüsk, MÖ 575
Siraküza Arkeolojik Müzesi /Sicilya
* Bir "Gorgo" olan Medusa da kötü düşünceli olanları taşa çevirir. Libya Amazonları ecelerinden birinin adı da Medusa'dır. Perseus'un kafasını kestiği Medusa MÖ 7.yy'da bir Kentaur olarak tasvir edilmiştir. Kentaurlar da Kimmerlerin/İskitlerin mitolojideki betimlemeleridir. Ve Medusa bir tılsım gibi Romalı imparatorların göğüs zırhlarına işlenmiştir, yani sahibini korur...
Hellencede Gorgo'nun anlamı "korkunç, acımasız, dehşet saçan" dır. Ama Hellence'ye Türkçe'den girmiştir, çünkü Gorgo bugünkü Türkçe ile Korku kelimesinin kendisidir. (Qorgu / Gorku).
Oyun yazarı Eshilos (Aiskhylos, MÖ 5.yy) ne diyordu?
"Ejderha kanatlı Gorgolar,
o insanları korkudan korkuya salan,
görenlerin soluğunu kesen Gorgolar..."
Perseus Gorgon Medusa'nın başını keserken / MÖ 7.yy - Boeotia (Pelasg bölgesi)
Kyzikos Sikkesi - MÖ 550-450 / Erdek / Balıkesir
Harpy elinde bir tuna balığı tutuyor.
Dönem olarak bu bölgede Kimmerlerin varlığı da hatırlanmalıdır.
Bir "Siren" (?) küçük bir ruh taşıyor (çocuk?). Gövedesinden de anlaşıldığı gibi bir "kuş", başında da tacı ve 4 kolu var.
Kybernis Mezarı'ndan detay, MÖ 480 / Ksanthos (Xanthos)- Lukkia (Likya)
"Harby Mezarı" da diyorlar, ama Prof.Fahri Işık'a göre yanlış adlandırılmıştır.
"Şirin" - Rusya - 19.yy'ın başları
Eski Rus folklorunda "Şirin", tatlı sesiyle gezginleri ölüm krallığına götüren geniş göğüslü, rengarenk bir kuş gibi betimlenen taçlı güzel bir kızdır. Ve genellikle de Grek-Roma'daki "Siren" ile karıştırırlar. Çünkü, Şirin bir "Siren"e benzemez, çirkin ve ürkütücü değildir. Halbuki Hüma Kuşu'na çok benzemektedir ve Türklerde onun farklı bir görevi vardır ve Umay Ana ile ilişkilidir. Buna Harpy de diyorlar, ama o da ölmüşlerin ruhunu ölüler diyarına taşır, yani öldürmez. Sanatta kimin kimden etkilendiğini ortaya çıkarabilmek için göçleri ve tarihi kronolojiyi de takip etmemiz gerek. Ruslar bu sanatı/geleneği Kıpçaklardan almışlardır, çünkü Ruslar'da en eski betimleme 10.yy'dan öncesine gitmez.
Selçuklu 12.-13.yy
Kuş kılığında görünen "Ailenin ve Çocukların Koruyucusu" Umay Ana ya da Hüma Kuşu...
SB
