16 Eylül 2024 Pazartesi

İştumegü / Astyages


Astyages (İştumegü), 35 yıllık saltanattan sonra (MÖ 550'de) torunu Büyük Kuruş/Kiros (Cyrus) tarafından tahttan indirildi ve böylece şimdiye kadar efendi olan Medler, Ahameniş (Pers) boyunduruğu altına girdi ve Pers dönemi başladı.


Nabonidus Kroniği*:

[6. Yıl: Ištumegu] (ordusunu) topladı ve fetih için Anšan [Pers] kralı Kyrus'a karşı yürüdü [... Ordu İştumegu'ya [Astyages] isyan etti ve esir alındı. Onu Kyrus'a teslim etti. ([...]) Kyrus, kraliyet şehri Agamtanu'ya [Ekbatana] yürüdü. Gümüş, altın, mallar, mülk, [... Agamtanu'dan ganimet olarak Anşan'a götürdü.




- İştumegu, İştümegü = ?! İlginç bir isim...

- Anşan = Tall-e Malyan. Sumerce Anşan-ki (Tuva'daki Arjan/ Arzhan/ Aržan adına benzer bir adı var!). Anşan kenti Ahamenişler tarafından ele geçirilmeden önce "Pars/Fars" bölgesindeki Elamların merkezi kentlerindendi.

- Bölgenin adı Türkçe; Pars > Pers > Fars' dönüştü.

- İştumegu (Astyages) Med kralı Siyaksares'in (Cyaxares) oğluydu. Lidya kralı Alyattis ile Siyaksares savaşmış ve güneş tutulmasıyla** savaşa son vererek kan andıyla barış yapmışlardı.


Mehmet Bayrakdar' göre İştumegu/Astyages (ö. MÖ 550) = Alp Er Tonga. 

Ancak Siyaksares'in öldürdüğü Saka liderlerinden biri de olabilir. Yani ?!;

Med Siyaksares (ö MÖ 585) İskit önderlerini öldürdü.

Med İştumegu Tonga(ise) Kiros öldürdü.

Saka Tomris'in oğlu Sparga'yı Kiros öldürdü.

Ahameniş Kiros'u Tomris öldürdü.


Ancak, İştemegu'nun Tonga olması olası değil, çünkü Alp Er Tonga MÖ 7.yy'da yaşamıştı. Ayrıca Tonga/Bartatua'nın babası (?) ya da önceki lider İşpakaya Esarhaddon tarafından öldürülmüştü;

* İşpakaya  (Spakaya) // Asur kralı Esarhaddon 676'da öldürdü

* Bartatua (İşpakaya'nın oğlu olabilir) - MÖ 679- 658/9 = Alp Er Tonga

Asurlara karşı Kimmerlerle ittifaklık.

Tonga, II.Sargon'un torunu Esarhaddon'un kızıyla evlenir. Oğlu Madyes doğar- Medlere karşı ittifak.

Bu dönemde Urartu kralı II.Rusa da diğer İskit liderleriyle ittifaklık kurar.

Bartatua oğlu Madyes ise (dayısı) Asur kralı Esarhaddon'un oğlu Aşurpanipal ile ittifaktır.

* Madyes/Madues, (ö MÖ 625) 


"Milattan önce 625 yılında Tonga Alp öldükten sonra Turan imparatorluğunu Amurg, Melike Tomars (Tomris) ve Şu adlı hanların yönettiği bilinmektedir... Turan kızlarının idolü olan Tomars'ın Tonga Alp'ın torunu olduğu söylenmektedir." Turgun Almas - Uygurlar


SB


İlginç bir link: Gahraman Gumbatov "Antik Çağ Türk Boylarının Yaşamından"

* Babil Kronikleri serisinin bir parçası, MÖ 556-539 arasını kapsar. Nabonidus Mezopotamya'nın son yerli hükümdarıdır. Babası Yeni Babil kralı Nabu-Balatsu-İqbi. (Nabu'nun Asur kralı II.Sargon'un torunu Esarhaddon'un oğlu olduğu iddiası vardır) Annesi Harranlı Adad-Guppi'dir.


** MÖ 585'deki güneş tutulmasını Miletli Thales hesaplamıştır, ancak o bunu kendi başına hesaplayabilecek gökbilimsel bilgilere sahip değildi. Bunları Mezopotamya'dan (Sumerliler güneş ve ay tutulmalarını hesaplamıştı) etkilenen Mısır'da öğrenmişti. Derler ki Mısır-603'teki güneş tutulması sırasında kendisi Mısır'daydı. Grek olmayan Miletli Thales Kadmos'un soyundan gelir. Ancak Kadmos için "Fenikeli" ya da "Mısırlı" derler. Oysa, Ay (İo)'ın soyundan olan Kadmos Anadolulu, Grek olmayan "Kar"lardandır (Karya/Karia). Baba Dağ'ın (Denizli) eski adı da Kadmos'tur.




SB - Turova ve Saka Türkleri, kitabından


Saka ve Med Türkleri


Orat, Ortak

 

"Selleis Irmağı kıyılarından Arisbe'den kocaman kızıl atların getirdiği Hyrtakesoğlu Asios."

(İl. 2:839)


* Kocaman Kızıl Atlar = ORAT, donları al ile doru arasında olan atlar.

* Hyrtakes/Hyrtakos/Hyrtakus (ὑrtakídis//Ὑρτακίδης) = URTAK - ORTAK/G





* Asios = ASİ, AS/Z TÜRKLERİ


Heredot; "ASYA adı da Prometheus'un karısından gelir, ama Lidyalılar bu ada sahip çıkma isterler; ASYA, derler, adını Prometheus'un karısı olan ASİA'dan değil, MANES oğlu (Cotys) KOTUZ'un oğlu olan ASİAS'ın adından almıştır. Bu ASİAS adını SARDES boylarından birisi olan ASİAD'lar da taşır."


* Titan Japetos (Iapetos/Yapetos) oğlu Prometheus = Ata Yafes oğlu (Pro-)MED(-eus) = Med Türkleri / Ateş / Kamlar

* Manes = Manas (Türkçe)

* Cotys, Kotus = Kotuz (Türkçe)

* Sardes/Sardeis = Doğu'da Sparda, Babil kaynaklarında Sapardu, Elam yazıtlarında İşbarda. Saka Türklerinde bir Kağan adı; İşbara. Manas destanında "Sart, tüccar, kervanbaşı", Lidya'nın başkenti Sardes/Sart'ın da "Büyük Kral/Kervan Yolu" başlangıcı olması. İlginç olanıysa "Sardes" adının ilk kez MÖ 7.yy'da yaşamış olan Sappho'nun şiirinde görülmesi, öncesi yok. Yani Sard(-es) adını Saka Türkleri vermiş oluyor. Çünkü o dönemde "Ahamenişler"in Anadolu'da olmamasını bırakın henüz "doğmamış"lardı bile. 😉


SB / Turova ve Saka Türkleri

NOT: Saka kralı Azes'in obasına da "Asii, Asiani" denilirdi.


***

"Asius, son of Hyrtacus, whom his horses tawny and tall had borne from Arisbe, from the river Selleïs." (Iliad, 2:840)

Gr:"ἄsios ὑrtakídis ὃn ἀrísbithen féron ἵppoi aἴthones megáloi potamoῦ ἄpo sellíentos. (Ἄσιος Ὑρτακίδης ὃν Ἀρίσβηθεν φέρον ἵπποι, αἴθωνες μεγάλοι ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος.)"


* Tawny and tall horses = ORAT (Tr. etymology),  red chestnut coloured horses.

* Hyrtakes/Hyrtakos/Hyrtakus (ὑrtakídis//Ὑρτακίδης) = U/ORTAK/G (Tr.etymology), co-workers, partner.

* Asios (ἄsios//Ἄσιος) = ASI, AS/Z TURKS.

The tribe of the Scythian/Saka-Turk of king Azes is called;  ‘Asii, Asiani’.


Herodotus; ‘...ASIA after the wife of Prometheus;​ yet the Lydians claim a share in the latter name, saying that ASIA was not called after Prometheus' wife ASIA, but after ASIES, the son of COTYS (Kotus), who was the son of MANES, and that from him the ASIAD clan at SARDIS also takes its name.’


* Titan Japetos (Iapetos)' son Prometheus = Ancestor (=Ata,Tita, Tr etymology) Yafes son (pro-) MED (-eus = the suffixes -eus is not Greek, but Anatolian origin), Med/Media Turks. Yafes (Japetos/Iapetos is also considered by the "Holy books" as the ancestor of the Turkish tribes.

* Manes = MANAS (Kyrgyz Tr.), Leader/hero name and epic "Manas Saga" or "Epic of Manas".

* Cotys = KOTUZ (Tr.etymology), Tibetan ox, wild bull.

* Sardis/Sardes/Sardeis = As "Sparda" in the East sources, "Sapardu" in Babylonian, "Ishbarda" in Elamite inscriptions. The name of a khan (kagan) among Saka Turks is "Işbara". In the Manas saga, "Sart" is a "merchant, caravanbashi" . The capital city of Lydia, Sardes/Sart is also the beginning of  "Great King Road / Caravan Road". The interesting thing is that the name "Sardes" was first used in 7th c BC, in the poetry of Sappho, not before. In other words, Sard(-es) is given name by the Saka Turks. Because at that time, let alone the fact that the "Achaemenis" were not in Türkiye (Anatolia / Asia Minor), they were not even "born" yet.


SB.





Türk Sembolleri - Turkish Symbols / Book

 



Türk Sembolleri. Hun Dönemi Türk Motif ve Sembollerinin Sanat ve Hayata Yansımaları

Turkish Symbols. Reflections of Hun Period Turkish Motifs and Symbols in Art and Life

Doç. Dr. Gözde Sazak (İstanbul Üni.) // PDF:


Hun dönemi Türk motif ve sembollerinin sanata ve hayata yansıması, Selçuklu İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti'nde varlığı görülmüş; Türk milletinin ve devlet kurumlarının sanatta ve hayattaki yansımaları, sırları damarlarımızdaki asil kanda varlığını sürdürmüştür.

Tezimizin sonucu, bir kartalı andıran anlamlar zincirini, bir çarkıfelek figürü gibi birbirinin içini doldurarak daire çizen bir bütün olarak görmeye çalışmaktadır. Türk tarihinde binlerce yıldır tekrar eden kut-alp motifi, Türk kültürünün aynasıdır. Türk töreninde olduğu gibi, sabit anlamların birbirini takip etmesi ve bütünü tamamlamasıyla sabitlenen ulusal ruh.

Pazırık 5 Kurgan'daki yukarıda bahsedilen arkeolojik buluntular, o dönemin kutsal-alp'i Hun Hakan'ın milli ruhunun, daha yakın bir zaman olan Yavuz Sultan Selim'in kutsal-alp'inde görülen ayna olmaya devam ettiğinin kanıtıdır.

Tezimizin önerisini kanıtlamak için Pazırık Kurganları (MÖ 4.-6. yüzyıl), Noin Ula Kurganları (MÖ 2. yüzyıl - MS 1. yüzyıl) ve Nagy Szent Miklos kazı alanı (MS 4.-5. yüzyıl) olmak üzere üç ayrı kurganı inceledik. Farklı bölge ve zaman dilimlerinden olmalarına rağmen, motif ve sembollerin sürekliliği nedeniyle seçilmişlerdir.






ENG:

Turkish Symbols. Reflections of Hun Period Turkish Motifs and Symbols in Art and Life

Assoc. Prof. Dr. Gözde Sazak.// Full PDF:

Istanbul University, Research Institute of Turkology, Türkiye, 2022


The Hun period of Turkish motifs and symbols are reflected in art and life and their existence has been seen throughout the Seljuk Empire, Ottoman Empire and the Republic of Turkey; in art and life the reflections of the Turkish nation and its state institutions, and secrets are available for existence in the noble blood in our veins.

The result of our thesis attempts to see the chain of meanings, which is like an eagle, as a whole, drawing a circle by filling each other like a passionflower figure. The kut-alp motif, which has been recurring for thousands of years in Turkish history, is the mirror of the Turkish national spirit, which, as in the Turkish ceremony, is fixed by the fact that fixed meanings follow each other and complete the whole.

The aforementioned archaeological finds from Pazyryk 5 Kurgan serve as proof that the national soul of the sacred-alp Hun Hakan of that period, continues to be the mirror seen in the sacred-alp of the a more recently time in Yavuz Sultan Selim.

In order to prove the proposal of our thesis, we examined three individual kurgans, namely Pazyryk Kurgans (4th-6th BCE), Noin Ula Kurgans (2nd century BCE - 1st century CE), and Nagy Szent Miklos excavation area (4th-5th CE). Although they are from different regions and time periods, they were chosen because of the continuous of motifs and symbols.




TÜRKLER / TURKS