16 Eylül 2024 Pazartesi

İştumegü / Astyages


Astyages (İştumegü), 35 yıllık saltanattan sonra (MÖ 550'de) torunu Büyük Kuruş/Kiros (Cyrus) tarafından tahttan indirildi ve böylece şimdiye kadar efendi olan Medler, Ahameniş (Pers) boyunduruğu altına girdi ve Pers dönemi başladı.


Nabonidus Kroniği*:

[6. Yıl: Ištumegu] (ordusunu) topladı ve fetih için Anšan [Pers] kralı Kyrus'a karşı yürüdü [... Ordu İştumegu'ya [Astyages] isyan etti ve esir alındı. Onu Kyrus'a teslim etti. ([...]) Kyrus, kraliyet şehri Agamtanu'ya [Ekbatana] yürüdü. Gümüş, altın, mallar, mülk, [... Agamtanu'dan ganimet olarak Anşan'a götürdü.




- İştumegu, İştümegü = ?! İlginç bir isim...

- Anşan = Tall-e Malyan. Sumerce Anşan-ki (Tuva'daki Arjan/ Arzhan/ Aržan adına benzer bir adı var!). Anşan kenti Ahamenişler tarafından ele geçirilmeden önce "Pars/Fars" bölgesindeki Elamların merkezi kentlerindendi.

- Bölgenin adı Türkçe; Pars > Pers > Fars' dönüştü.

- İştumegu (Astyages) Med kralı Siyaksares'in (Cyaxares) oğluydu. Lidya kralı Alyattis ile Siyaksares savaşmış ve güneş tutulmasıyla** savaşa son vererek kan andıyla barış yapmışlardı.


Mehmet Bayrakdar' göre İştumegu/Astyages (ö. MÖ 550) = Alp Er Tonga. 

Ancak Siyaksares'in öldürdüğü Saka liderlerinden biri de olabilir. Yani ?!;

Med Siyaksares (ö MÖ 585) İskit önderlerini öldürdü.

Med İştumegu Tonga(ise) Kiros öldürdü.

Saka Tomris'in oğlu Sparga'yı Kiros öldürdü.

Ahameniş Kiros'u Tomris öldürdü.


Ancak, İştemegu'nun Tonga olması olası değil, çünkü Alp Er Tonga MÖ 7.yy'da yaşamıştı. Ayrıca Tonga/Bartatua'nın babası (?) ya da önceki lider İşpakaya Esarhaddon tarafından öldürülmüştü;

* İşpakaya  (Spakaya) // Asur kralı Esarhaddon 676'da öldürdü

* Bartatua (İşpakaya'nın oğlu olabilir) - MÖ 679- 658/9 = Alp Er Tonga

Asurlara karşı Kimmerlerle ittifaklık.

Tonga, II.Sargon'un torunu Esarhaddon'un kızıyla evlenir. Oğlu Madyes doğar- Medlere karşı ittifak.

Bu dönemde Urartu kralı II.Rusa da diğer İskit liderleriyle ittifaklık kurar.

Bartatua oğlu Madyes ise (dayısı) Asur kralı Esarhaddon'un oğlu Aşurpanipal ile ittifaktır.

* Madyes/Madues, (ö MÖ 625) 


"Milattan önce 625 yılında Tonga Alp öldükten sonra Turan imparatorluğunu Amurg, Melike Tomars (Tomris) ve Şu adlı hanların yönettiği bilinmektedir... Turan kızlarının idolü olan Tomars'ın Tonga Alp'ın torunu olduğu söylenmektedir." Turgun Almas - Uygurlar


SB


İlginç bir link: Gahraman Gumbatov "Antik Çağ Türk Boylarının Yaşamından"

* Babil Kronikleri serisinin bir parçası, MÖ 556-539 arasını kapsar. Nabonidus Mezopotamya'nın son yerli hükümdarıdır. Babası Yeni Babil kralı Nabu-Balatsu-İqbi. (Nabu'nun Asur kralı II.Sargon'un torunu Esarhaddon'un oğlu olduğu iddiası vardır) Annesi Harranlı Adad-Guppi'dir.


** MÖ 585'deki güneş tutulmasını Miletli Thales hesaplamıştır, ancak o bunu kendi başına hesaplayabilecek gökbilimsel bilgilere sahip değildi. Bunları Mezopotamya'dan (Sumerliler güneş ve ay tutulmalarını hesaplamıştı) etkilenen Mısır'da öğrenmişti. Derler ki Mısır-603'teki güneş tutulması sırasında kendisi Mısır'daydı. Grek olmayan Miletli Thales Kadmos'un soyundan gelir. Ancak Kadmos için "Fenikeli" ya da "Mısırlı" derler. Oysa, Ay (İo)'ın soyundan olan Kadmos Anadolulu, Grek olmayan "Kar"lardandır (Karya/Karia). Baba Dağ'ın (Denizli) eski adı da Kadmos'tur.




SB - Turova ve Saka Türkleri, kitabından


Saka ve Med Türkleri