Kımızın tarihsel geçmişi hakkında pek çok kayıta rastlamak mümkündür.
Milattan önce Homeros'un (MÖ.8.yy) İlyada'sında Hippomolgos isimli kısrak sağan ibaresinin geçmiş olması , kısrak sütünün kullanımına ilişkin ipuçları verebilir.
Yine milattan önce yaşamış Çin tarihçisi SI-MA-Çyen ise kımızı Hunların içkisi olarak ele almaktadır.
Hunların Tarihi isimli eserinde bu yazar, Hnuların Çin'i şimal sahil bölgesinde yaşadıklarını ve kısrak beslediklerini , ancak bunlara binmediklerini, sütünden Cunğlo denen bir nevi içki yapıp içtiklerini aktarmaktadır.
Bu aktarım eşliğinde bu coğrafayada kımızın tarihini Hunlara kadar uzatmak mümkündür. Fakat bundan öncesinde de kımızın varlığına inanmak gerekir.
Hunlar atlardan binit olarak, ihraç malı olarak faydalanıyorlar, etini yiyorlar ve sütünden de kımız yapıyorlardı. Kımız içkiden çok, kuvvetli bir besin maddesi olarak kabul görüyordu. Öyle ki, kımız oldukça, başka bir gıdaya pek ihtiyaç duyulmamıştı.
Tarihçi Herodotos, İskitlerin kısrak sütünden elde edilen kımıza benzer bir içecek içtiklerini bildirir.
Avrupa'ya Milattan Önce 1000 (bin) yılından başlayarak göç etmiş İskitlerin damarlarında en eski Türk ya da Proto-Türk kanı vardır.
İskitlerin yediğine komas, içtiğine kısrak sütünden hazırlanmış kımız denirdi.
Bu çeşit bir içki şimdiye kadar gerek Orta Asya'da gerek Moğolistan'da kullanılmıştır.
Yrd. Doç. Dr. Çağatay ÜSTÜN
Ege Üni. Tıp Fak.
Tıp Tarihi ve Tıp Etiği /ABD
________TÜRK KÜLTÜRÜ___________